Milel ve Nihal

Abstract

Dinin şiddet bağlamında kullanılması ya da dinsel inançların ve geleneklerin

herhangi bir şiddet eylemini destekleyici bir unsur olarak ele alınması

bir paradoks olarak görülmektedir. Zira insanın felaketi ve şiddet değil,

kurtuluşu ve barış dinlerin temel hedefleri arasındadır. Din ve şiddet ilişkisine

yönelik tartışmalarda şiddetin kompleks yapısının zaman zaman ihmal

edilmesi dikkat çekicidir. Gerçekte şiddet, sosyal, siyasal, tarihsel ve ekonomik

birçok faktörle yakından irtibatlıdır ve dinsel inanışlar ve gelenekler

yalnızca bu faktörlerle ilişkili bir eylemi meşrulaştırmada kullanılmaktadır.

Bununla birlikte hemen her dinsel geleneğin şiddete yönelik bazı açıklamalarının

var olduğu da bilinmektedir. Bazıları şiddeti teolojik ve

antropolojik bakış açısından izah etmekte, bazıları ise dinsel öğretileri arasında

“haklı savaş ya da şiddet” gibi kavramlara da yer vermektedir. Buna

rağmen dinlerin tamamı genelde şiddeti ve cana kastetmeyi dinin barış ve

uyum öğretisine aykırı gayri ahlaki ve haksız bir davranış olarak kabul

eder. İncelendiğinde, dinsel grupların ve bireylerin şiddet içeren davranışlarının

dini metinlerin bütüncül anlaşılmasının ihmal edilmesi, dışlayıcı ve

katı dinsel anlayışın esas alınması ve otoriter ve cezalandıran bir Tanrı

anlayışına dayalı bir teolojinin tercih edilmesi gibi faktörlerle yakından irtibatlı

olduğu görülecektir.