Öz
İnsanın hizmetine yönelik vahyin yönünün üç şubesi vardır. Birinci
şube resullerin vahyidir. İkinci şube insanın vahiydir. Üçüncü
şube de hayvanların, yeryüzü ve tüm evrenin vahyidir. Bunların
hepsi, gaye ve maksadın tahkik edilmesinde kendisine vahyedilen
ile amel ederler. Vahyin kendisi ise geliş bakımından iki
temel özellik taşır. Birincisi hıfzedilmesi ve tedvin edilmesindeki
özelliğidir. İkincisi bir şeyin tasvir edilmesinde ve ortaya çıkışındaki
özelliğidir. İnsana olan vahiy yazılıydı. Kâinatın geri kalan
kısmına ise ilham ile takdir edilmiştir. Rehberlik etmesi bakımından
bu ikisi de aklın çalışmasındaki devrelerin temsilinde önemli
rol alırlar. Çünkü aklın vahyin evrelerine girmesi ve onu tahkik
etmesinin amacı vahyin diğer şubeleri içindir. Bu durumda aklın
üç şey üzerine olduğu ortaya çıkar. Kavrayan akıl. Düşünen akıl.
Yakinde olan akıl. Aklı, geçirdiği bu merhaleler ile vasıflandırmak
kuruluş merhalelerini ve temellendirmeyi mümkün kılar. Bu yolla
aklın aşamaları vahyin şubelerini uyumlu hale getirir. Vahiyde
manaya uzak olan lafız olduğu gibi doğada da birbirine yakın ve
uzak olan cüzler vardır. İnsanın görevi bu yakın cüzleri uzak olandan
önce incelemektir. Bu, uzak hakkında yeterince tasvir yapabilmesi
için algısını inşa etmek içindir. Bundan dolayı çıkarımda
vahyin maksadından uzak olması ile ondan uzak olmasının etkisi
vardır. Duyular üzerinde olan teyit, insanın duyularını bir araya
getirmesi ve bu merhalelerin geçilerek yakinin ortaya çıkması için
gerekli olan bir teyittir. Bu teyidin en çok işitmek üzerinde olması
ise iki yöndendir. Birincisi evrende mevcut olanlarla ilişkisidir.
İkincisi Kuranı kerimde, diğer duyulara göre çok daha fazla zikredilmesidir.
İşitmek, diğer duyuları seda ve etki ile doldurur. Bu
aynen aklın kalbi kavrama ile doldurması ve vücuda olan etkisi
gibidir. İşitmenin, diğer duyuları eşya hakkında tasvir inşa ederek
uyarmasına benzer bir şekilde, akıl da vücudun kavramasını,
doğrular üzerinde devam etmeyi, söz ve fiilde hata yapmaktan
menetmeyi kavratmakla yapar
Kaynakça
- Kaynakça makalenin sonundadır.
Öz
الملخص الملخص
تفرعت وجهة الوحي في خدمة الإنسان إلى ثلاثة فروع: الأول فرع وحي الرسل، والثاني
فرع وحي البشر، والثالث فرع وحي الحيوان والأرض وجملة الكون، فَعَمِلَ كُلا بوحيه
في تحقيق نفس الغاية والمقصد، فالوحي بطريقته تَمَيز بميزتين أساسيتين: الأولى، ميزة
الحفظ والتدوين، والثانية، ميزة تصوير الشيء وتغييره بالتحديث، فكان الوحي إلى
الإنسان مكتوبا،ً وكان الوحي إلى الكائنات الأخرى مُقدرا بالإلهام، والتوجيه فكلاهما
يمثلان دورة مهمة في حياة العقل، إذ أن دخول العقل دورة الوحي إتمام وتحقيق لغاية
أفرعه الأخرى، فظهر أن العقل على ثلاث: العقل المتعقل، والعقل المُفكر، والعقل
اليقيني فأمكن وصف تلك المراحل التي يمر بها العقل بمرحلة التأسيس، والتقعيد ثم
التأصيل باليقين، فلائمت مراحلُ العقل أفرع الوحي، لإن دليله القراءة والمشاهدة، فكما
كان في الوحي لفظٌ بعيد المعنى كان في الطبيعة جزئيات قريبة وبعيدة، فوظيفة الإنسان
أن يستقرأ تلك الجزئيات القريبة قبل البعيدة؛ لإنشاء تصور كافٍ يؤهله نحو البعيد،
فلذلك أثر في الإستنباط بين أن يكون قريباً من مقصد الوحي وبين أن يكون بعيداً منه،
فكان التأكيد على الحواس تأكيد على أن يستجمع الإنسان حواسه وأن يمر تلك المراحل
إلى اليقين، فكان أكثر تأكيداً على السمع من ناحيتين:إحداهما، تعليقه بالموجودات
الكونية، والأخرى: غالبية ذكره في القرآن الكريم من الحواس الأخرى، فملئ السمع
الحواس الأخرى بالصدى والتأثير بها؛ كملء العقل القلب بالتعقل وتأثيره بالجسد، فكما
ينبه السمع الحواس الأخرى بإنشاء تصوراً عن الشيء، كذلك يَعقلُ العقل الجسد بالتعقل
في المداومة على الصحيح، والمنع عن الخطأ في القول، والفعل.
الكلمات المفتاحية: الوحي، العقل، الطبيعة.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Kaynakça makalenin sonundadır.
Öz
The divine revelation in the service of humanity may be divided
into three parts: The first part is the revelation of the prophets. The
second is the revelation of the human beings and the third part is
the revelation of the animals, the earth and the entire universe.
All parts of the divine revelation serve to the same and one purpose.
The revelation has two distintive features: The first feature is
that it is written, common, legible and visible. The second feature
is that the revelation communicates with creatures by inspiration
and guidance. In this, human beings’s reception of the revelations
is distinct from those of other creatures. For human beings receive
the revelation through reason as well as the senses. It is the purpose
of this paper to elaborate on how human beings cognitive
capacities engage in divine revelation and on how this process of
engagement fulfills the ultimate aims of the divine revelation.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Kaynakça makalenin sonundadır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Kasım 2016 |
| Gönderilme Tarihi | 26 Temmuz 2016 |
| Kabul Tarihi | 23 Eylül 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Cilt: 2 Sayı: 2 |
