Öz
Spiritual counseling and care services, which are increasingly prevalent in modern and secular societies, have also begun to spread as a new form of institutional service in Turkey. There is a need for a more systematic delivery of spiritual counseling and care services by spiritual counselors with expertise in Is-lamic theology. Additionally, academic products generated with-in the scope of Turkish spiritual counseling and care research contribute to the formation of relevant literature. The aim of this article is to theoretically analyze the experience of holy lands in the context of the nafs psychology from the perspec-tive of spiritual counseling and care. In this context, the article examines the therapeutic effects of the proposed holy land ex-perience in the nafs psychology, which is advocated as a local school of spiritual counseling and care. The article not only provides a theoretical contribution to the limited number of studies in Turkish spiritual counseling and care literature but al-so aims to serve as a source for future applied research in the field. The article begins by defining the nafs psychology as a local school in Turkish spiritual counseling and care, highlight-ing its purpose and philosophical approach. Following the presentation of terminology in the field, the article determines how religious and mystical experiences shape individuals' lives within the perspective of spiritual counseling and care, outlining their common characteristics. Subsequently, the article analyzes the significant role of the holy land experience in the nafs psy-chology within a psycho-theological context. Concluding the ar-ticle, it is emphasized that (i) the proposed holy land experience in the nafs psychology, as advocated by the spiritual counseling and care school of thought, has various psycho-social therapeu-tic effects on individuals. (ii) These therapeutic effects are de-scribed as "(a) spiritual experiences, (b) stress reduction and re-laxation, (c) strengthening of social support and bonds, (d) spir-itual rebirth experience, (e) emotional healing, (f) personal growth and the pursuit of meaning, (g) coping with hopeless-ness, and (h) spiritual satisfaction and tranquility." (iii) It is also noted that the holy land experience can vary significantly de-pending on an individual's belief system, spiritual maturity, and emotional state.
Anahtar Kelimeler
Spiritual counselling and care, Spirituality, Religion, Nafs psychology Holy land experience
Kaynakça
- Akdoğan, M. N. (2022). Bilinmeyen yönleriyle hac yolculukları tarihi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
- Ali Nedvî, S. E. H. (2004). Hac (çev. Y. Karaca). İstanbul: Nehir Medya Yayıncılık.
- Altın, M. (2021). Kur’ân’a göre hac ibadetinin birey hayatındaki değişim ve dönüşüme etkisi. Bitlis İslamiyet Dergisi, 3 (1), 200-217.
- Atak, M. (2021). Nefs psikolojisi: Kuram & uygulama. İstanbul: Bü-yüyen Ay.
- Ay, M. E. (2021). Hac öncesinde irşat ve eğitim faaliyetleri bağlamında “hacca manevi hazırlık” (s. 346). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Budak, S. (2021). Psikoloji sözlüğü (6. bs). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
- Canatan, B. (t.y.). İslamiyette ruh sağlığı. Denizkuşları Matbaası.
- Cebecioğlu, E. (2020). Tasavvuf terimleri ve deyimler sözlüğü. Ankara: Otto Yayınları.
- Cox, J. L. (2018). Kutsalı ifade etmek: Din fenomenolojisine giriş (F. Aydın, Çev.). Ankara: Eskiyeni Yayınları.
- Çakmak, F. (2015). Dinsel bir itibar göstergesi olarak hacılık. Ankara: Ankara Üniversitesi.
- Erul, B., & Keleş, E. (2018). Haccı anlamak (3. baskı). Ankara: Di-yanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
- Esed, M. (2013). Kur'an mesajı meal-tefsir. İstanbul: İşaret Yayınları.
- Geçioğlu, A. R. (2016). Hac ibadetine psikolojik bir yaklaşım. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 16(1).
- Geçioğlu, A. R. (2019). Hac ibadetinin bireysel dinî yaşayış üze-rindeki etkileri: Bir tipleme denemesi. Bilimname, 243-287.
- Gestalt psikolojisi. (2022). [içinde] Vikipedi. https://tr.wikipedia.org.
- Göcen, G. (2020). Din psikolojisi I. Ankara: Gazi Kitabevi.
- Göktaş, V., & Pektaş, M. (2021). Manevi danışmanlık ve dini rehber-lik (1. bs). İstanbul: Sonçağ Akademi.
- Gürses, İ. (2020). Sûfî kişilik psikolojisi: Melâmîler örneği. (2. baskı). Ankara: Hece Yayınları.
- Horozcu, Ü. (2015). Din psikolojisi ders kitabı. Rağbet Yayınları.
- Hökelekli, H. (1996). Din psikolojisi (2. baskı). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
- James, W. (2021). Dinsel deneyimin çeşitleri insan doğası üstüne bir in-celeme. İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
- J.R, R. H. (2013). Din ve maneviyat psikolojisi (H. Yeğin, Çev.) C. 2. Ankara: Phoenix Yayınevi.
- Jung, C. G. (1965). Psikoloji ve din (E. Gürol, Çev.). Ankara: Oluş Yayınevi.
- Jung, C. G. (2020). Ferud ve psikanaliz (İ. H. Yılmaz, Çev). 2. bas-kı. İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
- Jung, C. G. (2021a). Dört arketip (Z. Aksu Yılmazer, Çev). 8. bas-kı. İstanbul: Metis Yayınları.
- Jung, C. G. (2021b). İnsan ruhuna yöneliş (E. Büyükinal, Çev.). 12. baskı. İstanbul: Say Yayınları.
- Jung, C. G. (2021c). Kişiliğin gelişimi (D. Olgaç, Çev.). 6. baskı. İs-tanbul: Pinhan Yayıncılık.
- Jung, C. G. (2021d). Ruh (İ. H. Yılmaz, Çev.). 4. baskı. İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
- Kızılgeçit, M. (2017). Din psikolojisinin 100’ü. Ankara: Otto Ya-yınları.
- Kızılgeçit, M. (2020). Din psikolojisinin 300’ü. Ankara: Otto Ya-yınları.
- Kızılgeçit, M. (2021). Din psikolojisinin 200’ü. (2. baskı). Ankara: Otto Yayınları.
- Kılıç, H., & Yılmaz, S. (2022). Hadislerde umrenin yeri ve önemi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 9(2), 190-206.
- Koç, M. (2013). Hac psikolojisi – I: İngiltereli Türk diaspora hacıları üzerine nitel bir durum çalışması. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 15(27), 49-74.
- Koç, M. (2014). Hac psikolojisi – II: İngiltereli Türk diaspora hacıları üzerine nitel bir durum çalışması. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 15(28), 193-193.
- Köse, S. (2019). Hac ibadetinin toplumsal açıdan önemi. (Yayımlan-mamış Yüksek Lisans Tezi). Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
- Kur’ân-ı Kerim ve açıklamalı meâli (27. baskı). (2014). Ankara: Tür-kiye Diyanet Vakfı Yayınları.
- Külçe, S. N. (2018). İbn Sînâ’nın nefs kavramı ve modern psiko-lojideki ego kavramının benlik olgusu bağlamında karşılaştırılması. Türkiye Bütüncül Psikoterapi Dergisi, 1(1), 54-78.
- Merter, M. (2014). Psikolojinin üçüncü boyutu: Nefs psikolojisi ve rüya-ların dili. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
- Merter, M. (2021). Dokuz yüz katlı insan. (19. baskı). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
- Newberg, A. B., & Newberg, S. K. (2013). Din ve maneviyat psiko-lojisi (Ş. Turan, Çev.) C. 1, (s. 575). Ankara: Phoenix Yayınevi.
- Otto, R. (2014). Kutsala dair (S. Ghaffari, Çev). İstanbul: Altıkırk-beş Yayın.
- Öz, N. (2021). İslam’da hac ibadetinin sosyal boyutu. Dini Araş-tırmalar, 24 (61), 595-614.
- Özcan, M. T. (1975). Ruhi bunalımlar ve islam ruhiyatı. İstanbul: Bedir Yayınevi.
- Özdemir, A. (2017). Umre yolculuğunun önemi ve sağlayacağı kazanım-lar. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 4(10).
- Pazarlı, O. (1968). Din psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Sevinç, K. (2020). Din psikolojisi kavram atlası II. Ankara: Gazi Ki-tabevi.
- Stereotip (2022). Vikipedi. https://tr.wikipedia.org (Erişim: Eylül 2023).
- Şahin, H. (2006). Toplumsal ilişkiler açısından hac ibadetinin analizi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi.
- Şen, N. (2003). Hac ibadetinin psiko-sosyal yönden değeri. (Yayımlan-mamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya: Sakarya Üniversitesi.
- Ulu, M. (Ed.). (2017). Psikolojik din kuramları. Kayseri: Kimlik Yayınları.
- Uludağ, S. (2016). Tasavvuf terimleri sözlüğü. (2. baskı). İstanbul: Kabalcı Yayıncılık.
- William James. (2022). Vikipedi. https://tr.wikipedia.org. (Eri-şim: 3 Ekim 2023).
- Yapıcı, A. (2013). Ruh sağlığı ve din. (2. baskı). Adana: Karahan Yayınevi.
- Yapıcı, A., & Kayıklık, H. (2005). Ruh sağlığı bağlamında dindar-lığın öz saygı ve kaygı ile ilişkisi: Çukurova üniversitesi örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 3(9).
- Yılmaz, S. (2018). Umre ibadetinin hayatın anlamı ve umutsuz-lukla ilişkisi üzerine ampirik bir araştırma. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi, 22(1), 543-570.
Öz
Modern ve seküler toplumlarda giderek yaygın uygulama alanlarına sa-hip olan manevi danışmanlık ve rehberlik hizmetleri, Türkiye’de de ku-rumsal olarak yeni bir hizmeti formu şeklinde yaygınlaşmaya başlamış-tır. İslam teolojisi merkezli Türk manevi danışmanlık ve rehberlik hiz-metlerinin uzmanlık eğitimi alan manevi danışmanlar tarafından daha sistemli bir şekilde yapılmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Ayrıca Türk manevi danışmanlık ve rehberlik araştırmaları kapsamında üretilen aka-demik ürünler de, ilgili literatürün oluşmasına katkı sağlamaktadır. Bu makalenin amacı, manevi danışmanlık ve rehberlik perspektifinden nefs psikolojisinde kutsal toprak deneyimini kuramsal olarak analiz et-mektir. Bu bağlamda makalede, manevi danışmanlık ve rehberliğin yerli bir ekolü olarak nefs psikolojisinde önerilen kutsal toprak deneyiminin bireyler üzerindeki terapötik etkileri incelenmiştir. Ayrıca bu makaley-le, Türk manevi danışmanlık ve rehberlik literatüründe görülen sınırlı sayıdaki çalışmalara teorik bir katkının yanı sıra ileride yapılacak olan alana ve konuya ilişkin uygulamalı araştırmalar için kaynak sağlamak da hedeflenmiştir. Bu makalede, öncelikle Türk manevi danışmanlık ve rehberlikte bir ekol olan nefs psikolojisinin tanımı yapılarak amaç ve beslendiği felsefi yaklaşıma değinilmiştir. Ardından alan terminolojisi-nin verildiği makalede, manevi danışmanlık ve rehberlik perspektifin-den dinsel ve mistik deneyimin birey hayatında nasıl şekillendiği be-timlenerek bunların ortak özellikleri verilmiştir. Daha sonra ise nefs psikolojisinde önemli bir yeri olan kutsal toprak deneyimi, psiko-teolojik bağlamda ele alınarak analiz edilmiştir. Manevi danışmanlık ve rehberlik perspektifinden nefs psikolojisinde terapötik bir değer taşıdı-ğı için önerilen kutsal toprak deneyiminin terapötik etkilerinin betim-lendiği bu makalede sonuç olarak; (i) manevi danışmalık ve rehberlik ekolü olan nefs psikolojisinde önerilen kutsal toprak deneyiminin birey için psiko-sosyal yönden çeşitli terapötik etkilerinin olduğu; (ii) sözü edilen bu terapötik etkilerin ise ‘(a) ruhani deneyimler, (b) stres azalt-ma ve rahatlama, (c) toplumsal destek ve bağları güçlendirme, (d) ma-nevi yeniden doğuş deneyimi, (e) duygusal iyileşme, (f) kişisel büyüme ve anlam arayışı, (g) umutsuzlukla başa çıkma ve (h) manevi tatmin ve huzur’ şeklinde betimlendiği; (iii) kutsal toprak deneyiminin, bireyin inanç sistemine, ruhsal olgunluğuna ve duygusal durumuna bağlı olarak büyük ölçüde değişkenlik gösterebildiği belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Manevi danışmanlık ve rehberlik Maneviyat Din Nefs psikolojisi Kutsal toprak deneyimi
Kaynakça
- Akdoğan, M. N. (2022). Bilinmeyen yönleriyle hac yolculukları tarihi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
- Ali Nedvî, S. E. H. (2004). Hac (çev. Y. Karaca). İstanbul: Nehir Medya Yayıncılık.
- Altın, M. (2021). Kur’ân’a göre hac ibadetinin birey hayatındaki değişim ve dönüşüme etkisi. Bitlis İslamiyet Dergisi, 3 (1), 200-217.
- Atak, M. (2021). Nefs psikolojisi: Kuram & uygulama. İstanbul: Bü-yüyen Ay.
- Ay, M. E. (2021). Hac öncesinde irşat ve eğitim faaliyetleri bağlamında “hacca manevi hazırlık” (s. 346). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Budak, S. (2021). Psikoloji sözlüğü (6. bs). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
- Canatan, B. (t.y.). İslamiyette ruh sağlığı. Denizkuşları Matbaası.
- Cebecioğlu, E. (2020). Tasavvuf terimleri ve deyimler sözlüğü. Ankara: Otto Yayınları.
- Cox, J. L. (2018). Kutsalı ifade etmek: Din fenomenolojisine giriş (F. Aydın, Çev.). Ankara: Eskiyeni Yayınları.
- Çakmak, F. (2015). Dinsel bir itibar göstergesi olarak hacılık. Ankara: Ankara Üniversitesi.
- Erul, B., & Keleş, E. (2018). Haccı anlamak (3. baskı). Ankara: Di-yanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
- Esed, M. (2013). Kur'an mesajı meal-tefsir. İstanbul: İşaret Yayınları.
- Geçioğlu, A. R. (2016). Hac ibadetine psikolojik bir yaklaşım. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 16(1).
- Geçioğlu, A. R. (2019). Hac ibadetinin bireysel dinî yaşayış üze-rindeki etkileri: Bir tipleme denemesi. Bilimname, 243-287.
- Gestalt psikolojisi. (2022). [içinde] Vikipedi. https://tr.wikipedia.org.
- Göcen, G. (2020). Din psikolojisi I. Ankara: Gazi Kitabevi.
- Göktaş, V., & Pektaş, M. (2021). Manevi danışmanlık ve dini rehber-lik (1. bs). İstanbul: Sonçağ Akademi.
- Gürses, İ. (2020). Sûfî kişilik psikolojisi: Melâmîler örneği. (2. baskı). Ankara: Hece Yayınları.
- Horozcu, Ü. (2015). Din psikolojisi ders kitabı. Rağbet Yayınları.
- Hökelekli, H. (1996). Din psikolojisi (2. baskı). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
- James, W. (2021). Dinsel deneyimin çeşitleri insan doğası üstüne bir in-celeme. İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
- J.R, R. H. (2013). Din ve maneviyat psikolojisi (H. Yeğin, Çev.) C. 2. Ankara: Phoenix Yayınevi.
- Jung, C. G. (1965). Psikoloji ve din (E. Gürol, Çev.). Ankara: Oluş Yayınevi.
- Jung, C. G. (2020). Ferud ve psikanaliz (İ. H. Yılmaz, Çev). 2. bas-kı. İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
- Jung, C. G. (2021a). Dört arketip (Z. Aksu Yılmazer, Çev). 8. bas-kı. İstanbul: Metis Yayınları.
- Jung, C. G. (2021b). İnsan ruhuna yöneliş (E. Büyükinal, Çev.). 12. baskı. İstanbul: Say Yayınları.
- Jung, C. G. (2021c). Kişiliğin gelişimi (D. Olgaç, Çev.). 6. baskı. İs-tanbul: Pinhan Yayıncılık.
- Jung, C. G. (2021d). Ruh (İ. H. Yılmaz, Çev.). 4. baskı. İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
- Kızılgeçit, M. (2017). Din psikolojisinin 100’ü. Ankara: Otto Ya-yınları.
- Kızılgeçit, M. (2020). Din psikolojisinin 300’ü. Ankara: Otto Ya-yınları.
- Kızılgeçit, M. (2021). Din psikolojisinin 200’ü. (2. baskı). Ankara: Otto Yayınları.
- Kılıç, H., & Yılmaz, S. (2022). Hadislerde umrenin yeri ve önemi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 9(2), 190-206.
- Koç, M. (2013). Hac psikolojisi – I: İngiltereli Türk diaspora hacıları üzerine nitel bir durum çalışması. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 15(27), 49-74.
- Koç, M. (2014). Hac psikolojisi – II: İngiltereli Türk diaspora hacıları üzerine nitel bir durum çalışması. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 15(28), 193-193.
- Köse, S. (2019). Hac ibadetinin toplumsal açıdan önemi. (Yayımlan-mamış Yüksek Lisans Tezi). Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
- Kur’ân-ı Kerim ve açıklamalı meâli (27. baskı). (2014). Ankara: Tür-kiye Diyanet Vakfı Yayınları.
- Külçe, S. N. (2018). İbn Sînâ’nın nefs kavramı ve modern psiko-lojideki ego kavramının benlik olgusu bağlamında karşılaştırılması. Türkiye Bütüncül Psikoterapi Dergisi, 1(1), 54-78.
- Merter, M. (2014). Psikolojinin üçüncü boyutu: Nefs psikolojisi ve rüya-ların dili. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
- Merter, M. (2021). Dokuz yüz katlı insan. (19. baskı). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
- Newberg, A. B., & Newberg, S. K. (2013). Din ve maneviyat psiko-lojisi (Ş. Turan, Çev.) C. 1, (s. 575). Ankara: Phoenix Yayınevi.
- Otto, R. (2014). Kutsala dair (S. Ghaffari, Çev). İstanbul: Altıkırk-beş Yayın.
- Öz, N. (2021). İslam’da hac ibadetinin sosyal boyutu. Dini Araş-tırmalar, 24 (61), 595-614.
- Özcan, M. T. (1975). Ruhi bunalımlar ve islam ruhiyatı. İstanbul: Bedir Yayınevi.
- Özdemir, A. (2017). Umre yolculuğunun önemi ve sağlayacağı kazanım-lar. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 4(10).
- Pazarlı, O. (1968). Din psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Sevinç, K. (2020). Din psikolojisi kavram atlası II. Ankara: Gazi Ki-tabevi.
- Stereotip (2022). Vikipedi. https://tr.wikipedia.org (Erişim: Eylül 2023).
- Şahin, H. (2006). Toplumsal ilişkiler açısından hac ibadetinin analizi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi.
- Şen, N. (2003). Hac ibadetinin psiko-sosyal yönden değeri. (Yayımlan-mamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya: Sakarya Üniversitesi.
- Ulu, M. (Ed.). (2017). Psikolojik din kuramları. Kayseri: Kimlik Yayınları.
- Uludağ, S. (2016). Tasavvuf terimleri sözlüğü. (2. baskı). İstanbul: Kabalcı Yayıncılık.
- William James. (2022). Vikipedi. https://tr.wikipedia.org. (Eri-şim: 3 Ekim 2023).
- Yapıcı, A. (2013). Ruh sağlığı ve din. (2. baskı). Adana: Karahan Yayınevi.
- Yapıcı, A., & Kayıklık, H. (2005). Ruh sağlığı bağlamında dindar-lığın öz saygı ve kaygı ile ilişkisi: Çukurova üniversitesi örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 3(9).
- Yılmaz, S. (2018). Umre ibadetinin hayatın anlamı ve umutsuz-lukla ilişkisi üzerine ampirik bir araştırma. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi, 22(1), 543-570.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Din Psikolojisi |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Aralık 2023 |
| Gönderilme Tarihi | 9 Eylül 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Sayı: 8 |
Türk Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.