Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi

Öz

Rönesans ve Reform hareketleri sonrasında, on yedinci yüzyıl ve devamında Batı dünyasında Yahudi ve Hıristiyan kutsal kitaplarını bilimsel ölçütler çerçevesinde anlamak için yapılan çabalar, en genel anlamıyla Kitâb-ı Mukaddes Eleştirisi (Biblical Criticism) olarak adlandırılabilir. Bu çalışmalar başta Tevrat ve İnciller olmak üzere hem Eski Ahit hem de Yeni Ahit metinleri üzerinde yoğunlaşmıştır. Eski Ahit üzerine uzun süredir yapılan bu akademik araştırmalar, Ortodoks Yahudileri cevaplanması zor bazı sorularla karşı karşıya bırakmıştır: Tevrat’ta geçen Nuh Tufanı ve Mısır’dan Çıkış gibi çeşitli hadiseler gerçekten tarihsel olarak yaşanmış hadiseler midir? Tevrat’ın değişik bölümlerinde yer alan çeşitli anlatımlar ve hukukî kaideler arasındaki farklılıklar nasıl görülmelidir? Metinler arasındaki anlatım tutarsızlıkları nasıl izah edilmelidir? Geleneksel olarak Musa’ya verildiğine inanılan Tevrat’ta Musa sonrasına ait bilgilerin bulunması nasıl anlaşılmalıdır? Sadece birkaç tanesini saydığım bu “meydan okuma”lara karşı Rabbi Dr. Joshua Berman daha önce yazdığı Created Equal: How the Bible Broke with Ancient Political Thought (New York: Oxford University Press, 2008) ve Inconsistency in the Torah: Ancient Literary Convention and the Limits of Source Criticism (New York: Oxford University Press, 2017) adlı eserleriyle ve çeşitli dergilerde ve internet sitelerinde yayımladığı makaleleriyle Ortodoks bir Yahudi’nin nasıl bir tavır sergilemesi gerektiğini ortaya koymuştur.

Joshua Berman. Ani Maamin: Biblical Criticism, Historical Truth and the Thirteen Principles of Faith. New Milford: Maggid Books, 2020, xxx+334 s.