Coğrafi işaretli ürünlerin kırsal alana olan etkilerinin üreticiler açısından belirlenmesi: Finike portakalı örneği
Öz
Çalışmanın
amacı coğrafi işaretli ürün olan Finike portakalının bölgeye ve kırsal alana
olan ekonomik etkilerinin üretici açısından belirlenmesidir. Kırsal kalkınma
stratejilerinden birisi yöresel ürünlerin korumasını sağlayan coğrafi işaretli
ürünlerdir. Coğrafi işaret, belli bir niteliği, ünü ve diğer özellikleriyle bir
yöre, bölge veya ülke ile özdeşleşmiş bir ürünü tanıtıp, gösteren işaretlerdir.
Coğrafi işaret, küçük üreticilerin ve yerel ürünlerin korunması bölgenin
kalkınmasına önemli katkıları olmaktadır. Türkiye’de 2019 yılı itibari ile 1464
adet ürün coğrafi işarete sahiptir. Bu ürünlerden birisi olan Finike portakalı
olup coğrafi işaret tanımlamasına göre üretim alanı Finike ilçesi ve
mahalleridir. Finike ilçesinin toplam tarım alanı 68358 dekar olup Finike
portakalının (Washington navel çeşidi) üretim alanı 30300 dekardır.
Araştırmanın alanı Finike ilçesi olup ilçede 584 adet Finike portakalı üreten
işletme bulunmaktadır. Çalışmada elde dilen birincil veriler, tabaklı örnekleme
yöntemine göre belirlenen 75 üretici ile yüz yüze görüşmeye dayalı anket
çalışmasından elde edilmiştir. Çalışmanın sonucuna göre üreticilere göre
“coğrafi işaretin bölge gelişimine katkısı vardır” önermesine katılımı en çok
etkileyen demografik unsur eğitimdir. Regresyon analizi sonucunda üreticilerin
eğitim seviyesi arttıkça önermeye katılımı düşmekte, eğitim seviyesi düştükçe
önermeye katılımları artmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Coğrafi işaret Kırsal alan Kırsal kalkınma Regresyon analizi Finike portakalı
Destekleyen Kurum
Akdeniz Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi
Proje Numarası
FYL-2016- 1707
Teşekkür
Akdeniz Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından sağlanan maddi desteklerden dolayı teşekkür ederiz.
Kaynakça
- Büyüköztürk (2004) “Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı İstatistik, Araştırma Deseni SPSS Uygulamaları ve Yorum”. Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.
- Callois JM (2004) Can Quality Labels Trigger Rural Development? A Microeconomic Model With Co- Operation for he Production of a Differentiated Agricultural Good. CESAER Centre d’Economie Et Sociologie Appliquées À l’Agriculture Et Aux Espaces Ruraux BP 87999 – 26, Bd Dr Petitjean- 21079 DIJON Cedex, P:3, Working Paper 2004/6.
- Çukur F, Çukur T (2017) Coğrafi İşaretli Ürünlerin Kırsal Kalkınma Açısından Değerlendirilmesi: Muğla İli Örneği. Turkish Journal of Agricultural Economics 23(2): 187-194.
- Giray H, Özkan FZ, Oran H (2012) Yerel Ürünlerin Ekonomi Kalkınmadaki Önemi. T.C. Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Verimlilik Genel Müdürlüğü, Verimlilik Dergisi 4: 109-115.
- Gökovalı U (2007) Coğrafi İşaretler ve Ekonomik Etkileri: Türkiye Örneği. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 21(2): 141-160.
- Ilıcalı G (2005) Coğrafi İşaretler, Coğrafi İşaretlerde Denetim ve Denetimde Akreditasyonun Önemi. Ankara Üniversitesi, Avrupa Toplulukları Araştırma Uygulama Merkezi (ATAUM), 36. Dönem Avrupa Birliği Temel Eğitim Programı Semineri, Ankara.
- Kan M, Gülçubuk B (2008) Kırsal Ekonominin Canlanmasında ve Yerel Sahiplenmede Coğrafi İşaretler. Uludağ Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi 22(2): 57-66.
- Kan M, Gülçubuk B, Kan A, Küçükçongar M (2010) Coğrafi İşaret Olarak Karaman Divle Tulum Peyniri. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 12(9): 15-23.
- Kan M (2011) Yerel Düzeyde Ekonomik Kalkınmada Coğrafi İşaretlerin Kullanımı ve Etkisi: Akşehir Kirazı Araştırması. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara.
- Oraman Y (2015) Türkiye’de Coğrafi İşaretli Ürünler. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi 01(01): 76-85.
- RG (1995) T.C. Başbakanlık Resmi Gazete 27.06.1995 tarih 22326 sayılı “Coğrafi İşaretlerin Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname” Ankara.
- RG (2016) T.C. Başbakanlık Resmi Gazete 10.01.2017 tarih 29944 sayılı “6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanun” Ankara.
- Şahin A, Meral Y (2012) Türkiye’de Coğrafi İşaretleme ve Yöresel Ürünler. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi 5(2): 88-92.
- Şentürk B (2011) Coğrafi İşaretlerin Ekonomik Etkileri: Mikro ve Makro Açıdan Bir Değerlendirme. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Muğla.
- Tepe S (2008) Coğrafi İşaretlerin Ekonomik Etkileri. Uzmanlık Tezi, Türk Patent Enstitüsü Markalar Dairesi Başkanlığı, s. 160, Ankara.
- Tutuş M, Kılıç, AM (2008) Çukurova Yöresinde Bulunan Bazı Mermerlere Ait Fiziko-Mekanik Özelliklerin İstatistiksel Analizi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Cilt:17-8.
The determination of the effects of geographical signed products to rural area by the farmers: The example of Finike orange
Öz
The study aims to determine the economic effects of
the geo-marked product, Finike oranges, on the region and the rural areas. One
of the rural development strategies is the geo-marked products that protect
local products. A geographical sign is a sign indicating a product identified
with a region, area or country with a certain quality, reputation and other
characteristics. Geographical signs, protection of small producers and local
products make a significant contribution to the development of the region. 1464
pieces of products by the year 2019 in Turkey, there are products with a
geographical indication. One of these products is Finike orange, and according
to the geographical sign definition, the production area is the district of
Finike. The total agricultural area of Finike district is 68358 decares, and
the production area of the Finike orange (Washington navel variety) is 30300
decares. The area of the study is Finike, and there are 584 Finike orange
producing enterprises in the district. The primary data obtained from the study
were obtained from a face-to-face questionnaire study with 75 manufacturers
determined according to the stratified sampling method. At the end of the study,
the demographic element that affects the participation in the producers
“geographical sign contributes to regional development” statement is the level
of education. As a result of the regression analysis, as the education level of
the producer's increases, their participation in the proposal decreases and
their participation in the proposal increases as the level of education
decreases.
Anahtar Kelimeler
Geographical indication Rural area Rural development Regression analysis Finike orange
Proje Numarası
FYL-2016- 1707
Kaynakça
- Büyüköztürk (2004) “Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı İstatistik, Araştırma Deseni SPSS Uygulamaları ve Yorum”. Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.
- Callois JM (2004) Can Quality Labels Trigger Rural Development? A Microeconomic Model With Co- Operation for he Production of a Differentiated Agricultural Good. CESAER Centre d’Economie Et Sociologie Appliquées À l’Agriculture Et Aux Espaces Ruraux BP 87999 – 26, Bd Dr Petitjean- 21079 DIJON Cedex, P:3, Working Paper 2004/6.
- Çukur F, Çukur T (2017) Coğrafi İşaretli Ürünlerin Kırsal Kalkınma Açısından Değerlendirilmesi: Muğla İli Örneği. Turkish Journal of Agricultural Economics 23(2): 187-194.
- Giray H, Özkan FZ, Oran H (2012) Yerel Ürünlerin Ekonomi Kalkınmadaki Önemi. T.C. Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Verimlilik Genel Müdürlüğü, Verimlilik Dergisi 4: 109-115.
- Gökovalı U (2007) Coğrafi İşaretler ve Ekonomik Etkileri: Türkiye Örneği. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 21(2): 141-160.
- Ilıcalı G (2005) Coğrafi İşaretler, Coğrafi İşaretlerde Denetim ve Denetimde Akreditasyonun Önemi. Ankara Üniversitesi, Avrupa Toplulukları Araştırma Uygulama Merkezi (ATAUM), 36. Dönem Avrupa Birliği Temel Eğitim Programı Semineri, Ankara.
- Kan M, Gülçubuk B (2008) Kırsal Ekonominin Canlanmasında ve Yerel Sahiplenmede Coğrafi İşaretler. Uludağ Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi 22(2): 57-66.
- Kan M, Gülçubuk B, Kan A, Küçükçongar M (2010) Coğrafi İşaret Olarak Karaman Divle Tulum Peyniri. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 12(9): 15-23.
- Kan M (2011) Yerel Düzeyde Ekonomik Kalkınmada Coğrafi İşaretlerin Kullanımı ve Etkisi: Akşehir Kirazı Araştırması. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara.
- Oraman Y (2015) Türkiye’de Coğrafi İşaretli Ürünler. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi 01(01): 76-85.
- RG (1995) T.C. Başbakanlık Resmi Gazete 27.06.1995 tarih 22326 sayılı “Coğrafi İşaretlerin Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname” Ankara.
- RG (2016) T.C. Başbakanlık Resmi Gazete 10.01.2017 tarih 29944 sayılı “6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanun” Ankara.
- Şahin A, Meral Y (2012) Türkiye’de Coğrafi İşaretleme ve Yöresel Ürünler. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi 5(2): 88-92.
- Şentürk B (2011) Coğrafi İşaretlerin Ekonomik Etkileri: Mikro ve Makro Açıdan Bir Değerlendirme. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Muğla.
- Tepe S (2008) Coğrafi İşaretlerin Ekonomik Etkileri. Uzmanlık Tezi, Türk Patent Enstitüsü Markalar Dairesi Başkanlığı, s. 160, Ankara.
- Tutuş M, Kılıç, AM (2008) Çukurova Yöresinde Bulunan Bazı Mermerlere Ait Fiziko-Mekanik Özelliklerin İstatistiksel Analizi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Cilt:17-8.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Ziraat Mühendisliği |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | FYL-2016- 1707 |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Aralık 2019 |
| Gönderilme Tarihi | 2 Mayıs 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 32 Sayı: 3 |
Kaynak Göster
Cited By
Factors affecting decisions of farmers to produce geographical indication dry beans: a case from Turkey
Frontiers in Sustainable Food Systems
https://doi.org/10.3389/fsufs.2024.1348090
Coğrafi İşaretleri Açısından Balıkesir İli Üzerine Bir Değerlendirme
Kültür Araştırmaları Dergisi
https://doi.org/10.46250/kulturder.1363899
Mediterranean Agricultural Sciences is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.