Öz
Osmanlı Devleti’nin tarih sahnesinden çek(tir)ilmesinin
sancılarının hissedildiği Anadolu coğrafyasında bu süreçte yaşanan krizlerden
müstağni kalamayan şehirlerden birisi olan Gaziantep, kendi manevi ve ilmi
dinamikleri ile bu krizden çıkış kapıları aralamasını başarabilmiş bir
şehirdir. Hiç şüphe yok ki, bu krizin aşılmasında çaba sarfedenler arasında ilk
sıralarda zikredilmesi gereken âlimlerden birisi Ahmet Muhtar Büyükçınar’dır (1920-2013). Büyükçınar, son dönemde
yetişmiş ve ömrünü
geçmişe ait İslâm müktesebatının aydınlığa kavuşmasına adamış İslâm
âlimlerindendir. Yaşadığı zor zamanda yüklendiği iki temel vazifesi vardır. Bu
vazifelerden ilki, köklerine olabildiğince bağlı ama bir o kadar da dönemin
ihtiyaçlarına göre donanmış Türkiye’nin yeni nesillerinin yetişmesine öncülük
etmek; diğeri ise kendisine ait olan kabiliyetlerini ve imkânlarını, İslâm’ın
daha iyi anlaşılması ve yaşanılması için kullanmak. Büyükçınar’ın hayatını bu iki
meseleye vakfetmesinin altında yatan neden onun din anlayışıdır. Bu anlayış, Büyükçınar’ın ilim uğruna çileli bir mücadeleye
katlanmasına, ilmini amel, infak ve eser ile tezyin etmesine ve yüzlerce
yetişmiş insanı ardında bırakmasına imkan oluşturmuştur.
Anahtar Kelimeler
Ahmet Muhtar Büyükçınar Hayatım İbret Aynası Din Anlayışı Tebliğ
Kaynakça
- Ahmet Muhtar Büyükçınar ile Mülakat... "İnsanlar Yaşama Sanatını Bilmiyorlar", Altınoluk 141 (Kasım 1997), 9-13. Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl. el-Câmi’u’s-Sahîh. 4 cilt. İstanbul: Dârü't-tıbâati'l-âmire, 1315. Büyükçınar, Ahmet Muhtar. Bütün Yönleriyle İslam İlmihali. İstanbul: Marifet Yayınları, 1997. Büyükçınar, Ahmet Muhtar. Dinimiz ve Hayatımız - Dini Suallere Cevaplar. İstanbul, 1982. Büyükçınar, Ahmet Muhtar. Hayatım İbret Aynası. İstanbul: Kaynak Yayınları, 2012. Büyükçınar, Ahmet Muhtar. Hayatın İçindeki İslam I-III. İstanbul: Bilge Yayıncılık, 2001. Büyükçınar, Ahmet Muhtar. Mutluluk Yolları Hayat Kitabı. İstanbul: Bayraktar Yayınevi, 1988. Büyükkara, Mehmet Ali. Çağdaş İslami Akımlar. İstanbul: Klasik Yayınları, 2016. Câsir, Lemya. “Halep’te Hüsreviyye Tekkesi Vakıfları”. Uluslararası Antep-Halep Vakıfları Sempozyumu Bildirileri, I-II, (Yayına hazırlayan: İsmail Altınöz), 21-22 Aralık Gaziantep/23-24 Aralık Halep 2009, İstanbul 2014: 91-104. Çakır, İbrahim Etem. “Şeyh Fethullah Efendi Vakfı”. Uluslararası Antep-Halep Vakıfları Sempozyumu Bildirileri, I-II, (Yayına hazırlayan: İsmail Altınöz), 21-22 Aralık Gaziantep/23-24 Aralık Halep 2009, İstanbul 2014: 229-239. Çam, Nusret. Türk Kültür Varlıkları Envanteri, Gaziantep 27. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 2006. Çam, Nusret. “Gaziantep Camilerinde Minber Problemi ve Müteharrik Minberler”. Belleten LII (Ankara 1989): 1683-1694. Çelebi, Ahmed. Mukayeseli Dinler Açısından Yahudilik. trc. Ahmet Muhtar Büyükçınar, Ömer Faruk Harman. İstanbul: Kalem Yayınevi, 1978. Eroğlu, Süreyya. “Gaziantep Ahmet Çelebi Camisi; Kadınlar Mahfili’nin Kalemişi Süslemeleri”. Turkish Studies 9, sy. 5 (Bahar 2014): 901-927. Gaziantep Ulemasından Müderris Bülbülzâde Hacı Abdullah Edip Bayram. Gaziantep: Şehit Kamil Belediyesi, 1996. Kandehlevî, M. Yusuf. Hadislerle Hz. Peygamber ve Ashabının Yaşadığı Müslümanlık (Hayatu’s-Sahabe). I-V, trc. Ahmet Muhtar Büyükçınar, A. Ömer Tekin, Yaşar Erol. İstanbul: Cümle Yayınları, 1973. Kara, İsmail. “Dini Düşünce Tarihimiz Açısından Hamidullah'ın Eserlerinin Türkçeye/Türkiye'ye intikali ve Tesirleri”. Hayatı, Kişiliği ve Düşünceleri ile Muhammed Hamidullah Sempozyumu (18-19 Kasım 2005): 73-126, Bursa 2005. Kavaklı, Sibel. “1890 ve 1895 Yılları Arasında Gaziantep’in Medrese, Yemek, Su ve Çeşme Vakıfları”. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20/1 (Ocak 2012): 313-26. Kurucu, Ali Ulvi. Hatıralar I-IV. hzl. Ertuğrul Düzdağ. İstanbul: Kaynak Yayınları, 2014. Macit, Abdulkadir. Mehmed Âkif Ersoy, Çağa İz Bırakan Önderler. İstanbul: İlke Yayıncılık, 2017. Mâlik b. Enes, Ebû Abdillâh el-Asbahî el-Himyerî. el-Muvatta’. 2 cilt. İstanbul: Altuğ Yayınları, 1982. Münzirî, Ebu Muhammed Zekiyyüddîn Abdülazîm b. Abdülkâvî. et-Tergib ve't-terhîb (Hadislerle İslâm). 5 cilt. İstanbul: Hikmet Yayınları, 1984. Müslim b. el-Haccâc, Ebü'l-Hüseyn el-Kuşeyrî. el-Câmi'u's-sahîh. Nşr. Muhammed Fuâd Abdülbâkî. 5 cilt. Kahire: Dâru İhyâi'l-Kütübi'l-Arabiyye, 1955/1374-1956/1375. Nesâî, Ebu Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb b. Ali. Sünenü'n-Nesâî. trc. Ahmet Muhtar Büyükçınar, Ahmet Tekin, Ö. Faruk Harman, Yaşar Erol. 8 cilt. İstanbul: Kalem Kitabevi, 1981. Râğıp, Abdüsselam. “Halep Şabaniye Medresesesi”. Uluslararası Antep-Halep Vakıfları Sempozyumu Bildirileri, I-II, (Yayına hazırlayan: İsmail Altınöz), 21-22 Aralık Gaziantep/23-24 Aralık Halep 2009, İstanbul 2014, II: 73-84. Tan, Y. Selman. Yeni Nesilleri İnşa Eden Âlimlerimiz, Kendi Dillerinden Hayatları. İstanbul: Erkam Yayınları, 2009. Uluçam, Abdüsselam. “Suriye”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 37: 544-65. İstanbul: TDV Yayınları, 2009. Zeydan, Corci. Gassanlı Hind: Tarihi Roman. trc. Ahmet Muhtar Büyükçınar, Kerim Aytekin. İstanbul: Büyükçınar Yayınevi, 1972. http://www.bulbulzade.org/?islem=haberoku&id=1152.
Öz
Kaynakça
- Ahmet Muhtar Büyükçınar ile Mülakat... "İnsanlar Yaşama Sanatını Bilmiyorlar", Altınoluk 141 (Kasım 1997), 9-13. Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl. el-Câmi’u’s-Sahîh. 4 cilt. İstanbul: Dârü't-tıbâati'l-âmire, 1315. Büyükçınar, Ahmet Muhtar. Bütün Yönleriyle İslam İlmihali. İstanbul: Marifet Yayınları, 1997. Büyükçınar, Ahmet Muhtar. Dinimiz ve Hayatımız - Dini Suallere Cevaplar. İstanbul, 1982. Büyükçınar, Ahmet Muhtar. Hayatım İbret Aynası. İstanbul: Kaynak Yayınları, 2012. Büyükçınar, Ahmet Muhtar. Hayatın İçindeki İslam I-III. İstanbul: Bilge Yayıncılık, 2001. Büyükçınar, Ahmet Muhtar. Mutluluk Yolları Hayat Kitabı. İstanbul: Bayraktar Yayınevi, 1988. Büyükkara, Mehmet Ali. Çağdaş İslami Akımlar. İstanbul: Klasik Yayınları, 2016. Câsir, Lemya. “Halep’te Hüsreviyye Tekkesi Vakıfları”. Uluslararası Antep-Halep Vakıfları Sempozyumu Bildirileri, I-II, (Yayına hazırlayan: İsmail Altınöz), 21-22 Aralık Gaziantep/23-24 Aralık Halep 2009, İstanbul 2014: 91-104. Çakır, İbrahim Etem. “Şeyh Fethullah Efendi Vakfı”. Uluslararası Antep-Halep Vakıfları Sempozyumu Bildirileri, I-II, (Yayına hazırlayan: İsmail Altınöz), 21-22 Aralık Gaziantep/23-24 Aralık Halep 2009, İstanbul 2014: 229-239. Çam, Nusret. Türk Kültür Varlıkları Envanteri, Gaziantep 27. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 2006. Çam, Nusret. “Gaziantep Camilerinde Minber Problemi ve Müteharrik Minberler”. Belleten LII (Ankara 1989): 1683-1694. Çelebi, Ahmed. Mukayeseli Dinler Açısından Yahudilik. trc. Ahmet Muhtar Büyükçınar, Ömer Faruk Harman. İstanbul: Kalem Yayınevi, 1978. Eroğlu, Süreyya. “Gaziantep Ahmet Çelebi Camisi; Kadınlar Mahfili’nin Kalemişi Süslemeleri”. Turkish Studies 9, sy. 5 (Bahar 2014): 901-927. Gaziantep Ulemasından Müderris Bülbülzâde Hacı Abdullah Edip Bayram. Gaziantep: Şehit Kamil Belediyesi, 1996. Kandehlevî, M. Yusuf. Hadislerle Hz. Peygamber ve Ashabının Yaşadığı Müslümanlık (Hayatu’s-Sahabe). I-V, trc. Ahmet Muhtar Büyükçınar, A. Ömer Tekin, Yaşar Erol. İstanbul: Cümle Yayınları, 1973. Kara, İsmail. “Dini Düşünce Tarihimiz Açısından Hamidullah'ın Eserlerinin Türkçeye/Türkiye'ye intikali ve Tesirleri”. Hayatı, Kişiliği ve Düşünceleri ile Muhammed Hamidullah Sempozyumu (18-19 Kasım 2005): 73-126, Bursa 2005. Kavaklı, Sibel. “1890 ve 1895 Yılları Arasında Gaziantep’in Medrese, Yemek, Su ve Çeşme Vakıfları”. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20/1 (Ocak 2012): 313-26. Kurucu, Ali Ulvi. Hatıralar I-IV. hzl. Ertuğrul Düzdağ. İstanbul: Kaynak Yayınları, 2014. Macit, Abdulkadir. Mehmed Âkif Ersoy, Çağa İz Bırakan Önderler. İstanbul: İlke Yayıncılık, 2017. Mâlik b. Enes, Ebû Abdillâh el-Asbahî el-Himyerî. el-Muvatta’. 2 cilt. İstanbul: Altuğ Yayınları, 1982. Münzirî, Ebu Muhammed Zekiyyüddîn Abdülazîm b. Abdülkâvî. et-Tergib ve't-terhîb (Hadislerle İslâm). 5 cilt. İstanbul: Hikmet Yayınları, 1984. Müslim b. el-Haccâc, Ebü'l-Hüseyn el-Kuşeyrî. el-Câmi'u's-sahîh. Nşr. Muhammed Fuâd Abdülbâkî. 5 cilt. Kahire: Dâru İhyâi'l-Kütübi'l-Arabiyye, 1955/1374-1956/1375. Nesâî, Ebu Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb b. Ali. Sünenü'n-Nesâî. trc. Ahmet Muhtar Büyükçınar, Ahmet Tekin, Ö. Faruk Harman, Yaşar Erol. 8 cilt. İstanbul: Kalem Kitabevi, 1981. Râğıp, Abdüsselam. “Halep Şabaniye Medresesesi”. Uluslararası Antep-Halep Vakıfları Sempozyumu Bildirileri, I-II, (Yayına hazırlayan: İsmail Altınöz), 21-22 Aralık Gaziantep/23-24 Aralık Halep 2009, İstanbul 2014, II: 73-84. Tan, Y. Selman. Yeni Nesilleri İnşa Eden Âlimlerimiz, Kendi Dillerinden Hayatları. İstanbul: Erkam Yayınları, 2009. Uluçam, Abdüsselam. “Suriye”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 37: 544-65. İstanbul: TDV Yayınları, 2009. Zeydan, Corci. Gassanlı Hind: Tarihi Roman. trc. Ahmet Muhtar Büyükçınar, Kerim Aytekin. İstanbul: Büyükçınar Yayınevi, 1972. http://www.bulbulzade.org/?islem=haberoku&id=1152.
Ayrıntılar
| Bölüm | Makaleler |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 10 Aralık 2017 |
| Kabul Tarihi | 18 Aralık 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Cilt: 1 Sayı: 2 |
Kocaeli İlahiyat Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.
Kocaeli Journal of Theology is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International Licence.