Öz
The Domed Basilica, dated to the 6th century, is one of the critical buildings of Caunus belonging to the Early Christian period. There are two chapels on the East of the Basilica, adjacent the main walls of the building. These buildings are called the North Chapel and the South Chapel. It is known that the walls of the Chapels and the Domed Basilica are decorated. Although the wall level has been largely preserved, traces of the mural painting in the Domed Basilica are also quite limited. In situ, examples found on all four walls of the structure show that all the walls are covered with Wall painting. In the South Chapel, the only painted surface is the apse semicircle. We know the most about the decoration in the North Chapel. Since a very limited part of the main walls of the North Chapel has been preserved, in situ surfaces offer very few ideas for decoration. However, during the excavations carried out in 2007, a large number of painted blocks were found in the middle of the structure. These findings reveal the painting repertoire of the North Chapel. Based on in situ, only the depiction of the pedestal of a column has been found, on which animal, plant and religious symbolic depictions were included in the painted blocks recovered from the excavations. In this study, the murals of the Domed Basilica of Kaunos, the North Chapel and the South Chapel are examined iconographically and the Northern Chapel wall paintings are suggested to be dated to the Early Byzantine period.
Anahtar Kelimeler
Caunus Domed Basilica Byzantine Painting Mural Paintings Duck Cross Lily Muğla
Kaynakça
- Casson, Stanley. “New Types of Byzantine Art and Decoration.” The American Magazine of Art 29-8 (1936): 526-531. google scholar
- Castelli, Emanuele. “The Symbols of Anchor and Fish in the Most Ancient Parts of the Catacomb of Psiscilla: Evidence and Questions”. Studia Patristica LIX (2013): 11-19. google scholar
- Çizmeli Öğün, Zeynep. “Bizans Dönemi Sikke Buluntuları (1965-2002).” Calbis: Baki Öğün’e Armağan. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2007, 39-62. google scholar
- Demus, Otto. Byzantine Mosaic Decoration: Aspects of Monumental Art in Byzantium. Boston: Coston Book & Art Shop, 1964. google scholar
- Ferguson, George. Signs and Symbols in Christian Art. New York: Oxford Üniversitesi Yayınları, 1961. google scholar
- Göktürk, İçim Bengisu. “Bizans Sanatında Zambak (Fleur-de-lis) Motifi.” Yüksek Lisans tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, 2019. google scholar
- Güzererler Sağman, Nihan. “Kaunos Palaestra Terası Kubbeli Bazilika Restorasyon Projesi.” Yüksek Lisans tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, 2007. google scholar
- Heim, S. Mark. “Missing the Cross? Types of the Passion in Early Christian Art.” Journal of Violence, Mimesis, and Culture 12/13 (2006): 183-194. google scholar
- Hulme, F. Edward. The History Principles and Practice of Symbolism in Christian Art. New York: Macmillan, 1892. google scholar
- Işık, Cengiz, Adnan Diler ve Fatih Babaoğlu. “Kaunos Araştırmaları Ön Raporu 1995”. 18. Kazı Sonuçları Toplantısı (27-31 Mayıs 1996) c. 2. Ankara: Kültür Bakanlığı Milli Kütüphane Basımevi, 1997, 219-234. google scholar
- Işık, Cengiz. “Die Ergebnisse der Ausgrabungen in Kaunos bis zur Entdeckung der Bilingue.” Kadmos 37 (1998): 183-202. google scholar
- Işık, Cengiz. “Kaunos-Kbid 07 Kazı-Konservasyon-Restorasyon-Onarım-Arkeolojik Park Çalışmaları ve Etkinlik”. 30. Kazı Sonuçları Toplantısı (26-30 Mayıs 2008) c. 1. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları, 2009, 1-10. google scholar
- Kennedy, Charles A. “Early Christians and the Anchor.” The Biblical Archeologist 38 % (1975): 115-124. google scholar
- Kirschbaum, Engelbert. Lexikon der Christlichen Ikonographie. C. 3. Freiburg: Verlag Herder, 1994. google scholar
- Klauser, Theodor. Reallexikon für Antike und Christentum. C. 1. Stuttgart: Anton Hiersemann, 1985. Ladner, Gerhart Burian. Gos, Cosmos and Humankind. California: California Üniversitesi Yayınları, 1995. google scholar
- Longenecker, Bruce W. The Cross Before Constantine: The Early Life of a Christian Symbol. Minneapolis: Fortress Press, 2015. google scholar
- Maguire, Henry. Earth and Ocean The Terrestrial World in Early Byzantine Art. ABD: Pensilvanya Devlet Üniversitesi Yayınları, 1987. google scholar
- Maguire, Henry. Nectar and Illusion Nature in Byzantine Art and Literature. New York: Oxford Üniversitesi Yayınları, 2012. google scholar
- Murray, Peter, Linda Murray ve Ton Devonshire Jones. The Oxford Dictionary of Christian Art and Architecture. Birleşik Krallık: Oxford Üniversitesi Yayınları, 2014. google scholar
- Öğün, Baki. “Kaunos Kazıları 1982”. V. Kazı Sonuçları Toplantısı (23-27 Mayıs 1983). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü, 1983, 239-240. google scholar
- Öğün, Baki, Cengiz Işık, Adnan Diler, Berharnd Schmaltz, Christian Marek ve Alexander Zah. “Kaunos 2000”. 23. Kazı Sonuçları Toplantısı (28 Mayıs-1 Haziran 2001) c. 2. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları, 2002, 365-372. google scholar
- Öğün, Baki, Cengiz Işık, Adnan Diler, Oğuz Özer, Berharnd Schmaltz, Christian Marek ve Münife Doyran. Kaunos Kbid 35. Yılın Araştırma Sonuçları 1966-2001. İzmir: Mopak Kültür Yayınları, 2002. google scholar
- Say Özer, Yasemen ve Nevzat Oğuz Özer. “Kaunos Kubbeli Kilisesi’nin Ambonu.” Arkeoloji ve Sanat 133 (2010): 67-76. google scholar
- Peker, Nilüfer. “An Early Byzantine Living Cross Relief from Caunus.” Cedrus VI (2018): 453-463. google scholar
- Sendler, Egon. The Icon Image of the Invisible: Elements of Theology, Aesthetics and Technique. Paris: Oakwood Publications, 1981. google scholar
- Sill, Gertrude Grace. A Handbook of Symbols in Christian Art. New York: A Touchstone Book, 1975. google scholar
- Spier, Jeffrey. Late Antique and Early Christian Gems. Wiesbaden: Reichert Verlag, 2013. google scholar
- The Oxford Dictionary of Byzantium. C. 2. Ed. Alexander Kazdhan. New York: Oxford Üniversitesi Yayınları, 1991. google scholar
- Trkulja, Jelena. “Aesthetics and Smbolism of Late Byzantine Church Facades 1204-1453.” Doktora tezi, Princeton Üniversitesi, 2004. google scholar
- Werness, Hope B. The Continuum Encyclopedia of Animal Symbolism in Art. New York: Continuum, 2006. google scholar
- Wilson, William. “The writings of Clement of Alexendria.” Christian Library: Translations of the Writings of the Fathers. Edinburg: T&T Clark, 1931. google scholar
- Winstedt, Eric Otto. The Christian Topography of Cosmas Indıcopleustes. Cambridge: Üniversitesi Yayınları, 1909. google scholar
- Yalbaz, İsmail Safa. “Bizans Mimari Bezemesinde Sasani Sanatının Etkisi.” Yüksek Lisans tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, 2015. google scholar
- Zah, Alexander. “Die Kirchen Von Kaunos.” Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi 2 (2001): 111116. google scholar
- Zah, Alexander. Zur Typologie Kirchlicher Architektur im Südwestlichen Kleinasien. Maintal: [y.y.], 2003. google scholar
- İbraniler İncili. Erişim 5 Mayıs 2023. https://incil.info/kitap/heb/6 google scholar
- Hoşea, Erişim 5 Mayıs 2020, https://incil.info/kitap/hos/14 google scholar
- Ezgiler Ezgisi 2, Erişim 5 Mayıs 2023, https://kutsalkitap.info.tr/?q=Ezg.2 google scholar
- Eusebius’un İmparator Konstantin’e Övgü Metni, The Oration of Eusebius Pamphilus, In Praise of the Emperor Constantine, Erişim 5 Mayıs 2023, https://ccel.org/ccel/schaff/npnf201/npnf201. iv.viii.vii.html google scholar
Öz
6. yüzyıla tarihlendirilen Kubbeli Bazilika Kaunos’un Erken Hristiyanlık dönemine ait önemli yapılarından biridir. Bu yapının doğusunda, yapının beden duvarlarına bitişik iki Şapel bulunmaktadır. Kuzey Şapel ve Güney Şapel olarak adlandırılan bu yapıların ve Kubbeli Bazilika’nın duvarlarının bezemeli olduğu bilinmektedir. Duvar seviyesi büyük oranda korunmuş olmasına rağmen Kubbeli Bazilika’daki duvar resmine ait izler de oldukça sınırlıdır. Yapının dört bir yanında bulunan tahribatamaruz kalmış olan in situ örnekler, bu yapının duvarlarının tamamının resimlerle kaplı olduğunu göstermektedir. Güney Şapel’in ise yalnızca apsis yarım dairesinde resimli yüzeylere rastlanmaktadır. Süslemesi hakkında en fazla bilgi sahibi olunan yapı Kuzey Şapel’dir. Kuzey Şapel’in beden duvarlarının çok sınırlı bir kısmı korunabildiğinden dolayı in situ yüzeyler resim programına ilişkin çok az fikir sunmaktadır. Ancak 2007 yılında gerçekleştirilen kazı çalışmaları sırasında yapının ortasında bir yığıntı olarak ele geçen çok sayıda resimli blok, Kuzey Şapel’in resim repertuarını gözler önüne sermektedir. İn situ olarak yalnızca bir sütunun kaidesinin tasvirinin bulunduğu yapının kazılarından ele geçirilen resimli bloklarda hayvan, bitki ve dinî sembolik tasvirlere yer verilmiştir. Bu çalışmada erken Bizans dönemine tarihlenen Kaunos Kubbeli Bazilika, Kuzey Şapel ve Güney Şapel duvar resimleri ikonografik açıdan incelenmekte ve eldeki veriler ışığında Kuzey Şapel duvar resimlerinin Erken Bizans dönemine tarihlenmesi önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler
Kaunos Kubbeli Bazilika Bizans Resim Sanatı Duvar Resimleri Ördek Haç Zambak Muğla
Kaynakça
- Casson, Stanley. “New Types of Byzantine Art and Decoration.” The American Magazine of Art 29-8 (1936): 526-531. google scholar
- Castelli, Emanuele. “The Symbols of Anchor and Fish in the Most Ancient Parts of the Catacomb of Psiscilla: Evidence and Questions”. Studia Patristica LIX (2013): 11-19. google scholar
- Çizmeli Öğün, Zeynep. “Bizans Dönemi Sikke Buluntuları (1965-2002).” Calbis: Baki Öğün’e Armağan. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2007, 39-62. google scholar
- Demus, Otto. Byzantine Mosaic Decoration: Aspects of Monumental Art in Byzantium. Boston: Coston Book & Art Shop, 1964. google scholar
- Ferguson, George. Signs and Symbols in Christian Art. New York: Oxford Üniversitesi Yayınları, 1961. google scholar
- Göktürk, İçim Bengisu. “Bizans Sanatında Zambak (Fleur-de-lis) Motifi.” Yüksek Lisans tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, 2019. google scholar
- Güzererler Sağman, Nihan. “Kaunos Palaestra Terası Kubbeli Bazilika Restorasyon Projesi.” Yüksek Lisans tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, 2007. google scholar
- Heim, S. Mark. “Missing the Cross? Types of the Passion in Early Christian Art.” Journal of Violence, Mimesis, and Culture 12/13 (2006): 183-194. google scholar
- Hulme, F. Edward. The History Principles and Practice of Symbolism in Christian Art. New York: Macmillan, 1892. google scholar
- Işık, Cengiz, Adnan Diler ve Fatih Babaoğlu. “Kaunos Araştırmaları Ön Raporu 1995”. 18. Kazı Sonuçları Toplantısı (27-31 Mayıs 1996) c. 2. Ankara: Kültür Bakanlığı Milli Kütüphane Basımevi, 1997, 219-234. google scholar
- Işık, Cengiz. “Die Ergebnisse der Ausgrabungen in Kaunos bis zur Entdeckung der Bilingue.” Kadmos 37 (1998): 183-202. google scholar
- Işık, Cengiz. “Kaunos-Kbid 07 Kazı-Konservasyon-Restorasyon-Onarım-Arkeolojik Park Çalışmaları ve Etkinlik”. 30. Kazı Sonuçları Toplantısı (26-30 Mayıs 2008) c. 1. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları, 2009, 1-10. google scholar
- Kennedy, Charles A. “Early Christians and the Anchor.” The Biblical Archeologist 38 % (1975): 115-124. google scholar
- Kirschbaum, Engelbert. Lexikon der Christlichen Ikonographie. C. 3. Freiburg: Verlag Herder, 1994. google scholar
- Klauser, Theodor. Reallexikon für Antike und Christentum. C. 1. Stuttgart: Anton Hiersemann, 1985. Ladner, Gerhart Burian. Gos, Cosmos and Humankind. California: California Üniversitesi Yayınları, 1995. google scholar
- Longenecker, Bruce W. The Cross Before Constantine: The Early Life of a Christian Symbol. Minneapolis: Fortress Press, 2015. google scholar
- Maguire, Henry. Earth and Ocean The Terrestrial World in Early Byzantine Art. ABD: Pensilvanya Devlet Üniversitesi Yayınları, 1987. google scholar
- Maguire, Henry. Nectar and Illusion Nature in Byzantine Art and Literature. New York: Oxford Üniversitesi Yayınları, 2012. google scholar
- Murray, Peter, Linda Murray ve Ton Devonshire Jones. The Oxford Dictionary of Christian Art and Architecture. Birleşik Krallık: Oxford Üniversitesi Yayınları, 2014. google scholar
- Öğün, Baki. “Kaunos Kazıları 1982”. V. Kazı Sonuçları Toplantısı (23-27 Mayıs 1983). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü, 1983, 239-240. google scholar
- Öğün, Baki, Cengiz Işık, Adnan Diler, Berharnd Schmaltz, Christian Marek ve Alexander Zah. “Kaunos 2000”. 23. Kazı Sonuçları Toplantısı (28 Mayıs-1 Haziran 2001) c. 2. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları, 2002, 365-372. google scholar
- Öğün, Baki, Cengiz Işık, Adnan Diler, Oğuz Özer, Berharnd Schmaltz, Christian Marek ve Münife Doyran. Kaunos Kbid 35. Yılın Araştırma Sonuçları 1966-2001. İzmir: Mopak Kültür Yayınları, 2002. google scholar
- Say Özer, Yasemen ve Nevzat Oğuz Özer. “Kaunos Kubbeli Kilisesi’nin Ambonu.” Arkeoloji ve Sanat 133 (2010): 67-76. google scholar
- Peker, Nilüfer. “An Early Byzantine Living Cross Relief from Caunus.” Cedrus VI (2018): 453-463. google scholar
- Sendler, Egon. The Icon Image of the Invisible: Elements of Theology, Aesthetics and Technique. Paris: Oakwood Publications, 1981. google scholar
- Sill, Gertrude Grace. A Handbook of Symbols in Christian Art. New York: A Touchstone Book, 1975. google scholar
- Spier, Jeffrey. Late Antique and Early Christian Gems. Wiesbaden: Reichert Verlag, 2013. google scholar
- The Oxford Dictionary of Byzantium. C. 2. Ed. Alexander Kazdhan. New York: Oxford Üniversitesi Yayınları, 1991. google scholar
- Trkulja, Jelena. “Aesthetics and Smbolism of Late Byzantine Church Facades 1204-1453.” Doktora tezi, Princeton Üniversitesi, 2004. google scholar
- Werness, Hope B. The Continuum Encyclopedia of Animal Symbolism in Art. New York: Continuum, 2006. google scholar
- Wilson, William. “The writings of Clement of Alexendria.” Christian Library: Translations of the Writings of the Fathers. Edinburg: T&T Clark, 1931. google scholar
- Winstedt, Eric Otto. The Christian Topography of Cosmas Indıcopleustes. Cambridge: Üniversitesi Yayınları, 1909. google scholar
- Yalbaz, İsmail Safa. “Bizans Mimari Bezemesinde Sasani Sanatının Etkisi.” Yüksek Lisans tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, 2015. google scholar
- Zah, Alexander. “Die Kirchen Von Kaunos.” Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi 2 (2001): 111116. google scholar
- Zah, Alexander. Zur Typologie Kirchlicher Architektur im Südwestlichen Kleinasien. Maintal: [y.y.], 2003. google scholar
- İbraniler İncili. Erişim 5 Mayıs 2023. https://incil.info/kitap/heb/6 google scholar
- Hoşea, Erişim 5 Mayıs 2020, https://incil.info/kitap/hos/14 google scholar
- Ezgiler Ezgisi 2, Erişim 5 Mayıs 2023, https://kutsalkitap.info.tr/?q=Ezg.2 google scholar
- Eusebius’un İmparator Konstantin’e Övgü Metni, The Oration of Eusebius Pamphilus, In Praise of the Emperor Constantine, Erişim 5 Mayıs 2023, https://ccel.org/ccel/schaff/npnf201/npnf201. iv.viii.vii.html google scholar
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sanat Tarihi |
| Bölüm | ARAŞTIRMA MAKALESİ |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Temmuz 2023 |
| Gönderilme Tarihi | 14 Mayıs 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Sayı: 20 |
- Makale Dosyaları