Ergenlerin sigara içme arzusu üzerinde akran etkisi, reklamların özendirmesi, kişilik ve aile yapısı, sosyo-ekonomik durum gibi çok sayıda faktörün etkisi bulunmaktadır. Öz-yeterlik ve dindarlık da sigara içme arzusunu etkileyen değişkenler arasındadır. Söz konusu bu iki değişken bireylerin sigaraya karşı olumsuz tutumlarında belirleyicidir ve sigara içme davranışını azaltıcı etki yapmaktadır. Bu bağlamda makalenin amacı, ergenlerin sigara içme arzusundaki değişim üzerinde öz-yeterlik ve dindarlık eğilimlerinin yordayıcılık gücünü ortaya koymak ve dindarlığın sigara içme arzusu üzerindeki etkisinde öz-yeterliğin aracılık rolünün olup olmadığını tespit etmektir. Bu amaçla nicel desende bir araştırma modeli tasarlanmış ve anket tekniği kullanılmıştır. Mart 2021’de yürütülen araştırma İstanbul’da yaşayan imam hatip lisesi öğrencilerinden oluşan 660 kişilik bir çalışma grubu üzerinde gerçekleştirilmiştir. Grubun 308’i erkek ve 352’si kız öğrenciden oluşmaktadır. Sigara İçme Arzusu, Dindarlık ve Genel Öz-Yeterlik Ölçekleri ölçme aracı olarak kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre; öz-yeterlik ve dindarlık, ergenlerin sigara içme arzusunun anlamlı yordayıcısıdır. Ayrıca aracılık analizinde, dindarlığın sigara içme arzusu üzerindeki etkisine öz-yeterliğin kısmi olarak aracılık ettiği bulgulanmıştır.
Tütün Bağımlılığı Dindarlık Öz Yeterlik Sigara İçme Arzusu Ölçeği Genel Öz Yeterlik Ölçeği
Numerous factors have an impact on the adolescents’ desire to smoke. Self-efficacy and religiosity are generally related to attitudes toward smoking and have a reducing effect on smoking behavior. In this context, this article’s main aim is to examine the predictive roles of self-efficacy and religiosity on smoking urges of adolescents and to determine whether self-efficacy has a mediating role in the effect of religiosity on smoking urge. The study was carried out with the participation of 308 boys and 352 girls attending an Anatolian Imam Hatip High School in Anatolian side of Istanbul in March 2020–2021 academic year. The research data were collected by the survey technique, and in the survey form Smoking Urge Scale, General Self-Efficacy Scale, and Religiosity Scale were used. Findings of the research indicated that self-efficacy and religiosity are significant predictors of adolescent’s smoking urge. Furthermore, mediation analysis showed that self-efficacy is ascertained as a partial mediator in the effect of religiosity on smoking urge. The findings obtained as a result of the research were discussed in the light of the literature, and some suggestions were made.
General Self-Efficacy Scale Religiosity Questionnaire of Smoking Urges Self-Efficacy Smoking Urge Tobacco Addiction
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2023 |
Gönderilme Tarihi | 21 Şubat 2023 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Sayı: 59 |