Öz
Modern fizik araştırmaları, klasik fiziğin evren tasavvurunu aşan, yeni bir evren modelini ortaya koymuştur. Buna göre klasik fiziğin tanımladığı makro evren yanında ondan farklı özellikler gösteren mikro ölçekli bir evren daha mevcuttur. Söz konusu bu evren, kuantum fiziğinin kanunları ile açıklanabilen atom ve atom altı parçacıkların kuark dünyasıdır. Kuantum fiziği, dalga ve parçacık dalga-parçacık ikilemi özelliklerine aynı anda sahip olabilen bir nesnel gerçeklik alanını bilimsel olarak incelemektedir. Görüntü biçiminde tasavvur edilmeleri mümkün olmayan bu kuantik nesneler, çok hızlı hareket eden, belli belirsiz, sınırları ve özellikleri durmadan değişme halinde olan nesnelerdir. İzledikleri belli bir yol olmadığı gibi çözümlenemez biçimde birbirlerine karışabilmekte ve aynı anda birçok halde ve yerde bulunabilmektedirler. Klasik fizikte uzay ve zaman mutlak nesne alanı; üzerine kuvvet uygulanabilen her şey ise nesne olarak tanımlanmaktadır. Bu klasik tanımlama, kuantum fiziğinde geçersizdir. Bu makalenin amacı, metafizik bir bağlam oluşturmak suretiyle yeni bir nesne, uzay ve zaman teorisinin ontik ve epistemik mahiyetine giriş yapmaktır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Allori, Valia- Zanghi Nino, “On the Classical Limit of Quantum Mechanics”, Foundations of Physics, 39/20 (2009), p. 20-32.
- Aydınlı, Yaşar, Fârâbî’de Tanri-İnsan İlişkisi, İz Yayınları, İstanbul 2014.
- Behe, J. Michael vd., Tasarim, çev. Orhan Düz, Gelenek Yayınları, İstanbul 2004.
- Bergson, Henri, Metafizik Dersleri, çev. Garen Beşiktaşlıyan, Pinhan Yayınları, İstanbul 2014.
- Bolay, Süleyman Hayri, Felsefe Doktrinleri ve Terimleri Sözlüğü, Nobel Yayınları, Ankara 2009.
- Cevizci, Ahmet, Felsefe Sözlüğü, Say Yayınları, İstanbul 2015.
- Çitil, Ahmet Ayhan, Matematik ve Metafizik, Alfa Yayınları, İstanbul 2012.
- Descartes, Felsefenin İlkeleri, çev. Mesut Akın, Say Yayınları, İstanbul 1995.
- Griffiths, David J., Introduction to Quantum Mechanics, Prentice Hall, USA 1995.
- Gündoğar, Hamdi, Erken Dönem İslam Düşüncesinde İlahî Bilgi, Çıra Yayınları, İstanbul 2017.
- Huggett, Nick, Everywhere and Everywhen: Adventures in Physics and Philosophy, Ox- ford University Press, Oxford 2010.
- Infeld, Leopold, Albert Einstein Bilimsel Kişiliği ve Dünyamiza Etkisi, çev. Cemal Yıldı- rım, Bilgi Yayınevi, Ankara 1999
- Inwagen, Peter Van-Zimmerman Dean W., Metaphysics: The Big Questions, Blackwell Publishers, Massachusetts 2000.
- İbn Sînâ, Kitâbu’ş-Şifâ Fizik-Metafizik, çev. Muhittin Macit-Ferruh Özpilavcı, Litera Ya- yınları, İstanbul 2005.
- Kocabaş, Şakir, Anlamlilik Üzerine, Küre Yayınları, İstanbul 2014.
- ----------, Şakir, Fizik ve Gerçeklik, Küre Yayınları, İstanbul 2013.
- Panek, Richard, Evrenin Yüzde Dördü, Tübitak Popüler Bilim Kitapları, Ankara 2015.
- Ruelle, David, Rastlanti ve Kaos, çev. Deniz Yurtören, Tübitak Popüler Bilim Kitapları, Ankara 2004.
- Skirbekk, Gunnar-Gilje, Nils, Antik Yunan’dan Modern Döneme Felsefe Tarihi, çev. Em- rah Akbaş-Şule Mutlu, Kesit Yayınları, İstanbul 2011.
- Şulul, Cevher, Kindî Metafiziği, İnsan Yayınları, İstanbul 2003.
- Trusted, Jennifer, Fizik ve Metafizik, çev. Seval Yılmaz, İnsan Yayınları, İstanbul 2016.
- Taslaman, Caner, Tanri Parçaciği Felsefî ve Teolojik Değerlendirmeler, İstanbul Yayınevi, İstanbul 2015.
- http://www.kimyasalgelismeler.com/sektorler/muhendislik-tasarim-ve-dizayn/atom-saati- nedir-nasil-calisir.html (30.04.2017)
Öz
Modern physics researchs has revealed a new model of the universe that transcends the universal conception of classical physics. According to this, there is a micro-scale universe showing different characteristics from the macro-universe defined by classical physics. This universe is the world of atomic and atomic particles quarks which can be explained by the laws of quantum physics. Quantum physics scientifically investigates an area of objective reality that can have the same properties as wave and particle wave-particle duality properties. These authentic objects which are not conceivable in the image form are very fast moving, vaguely defined objects whose boundaries and properties are constantly changing. They do not have a certain way to follow, but they can be inextricably intertwined and can be found in many states and places at the same time. In classical physics space and time is defined an absolute object area and everything that can be applied force is defined as an object. This classical definition is invalid in the quantum physics. The purpose of this article is to introduce a new object the ontical and epistemical nature of space and time theory, by creating a metaphysical context.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Allori, Valia- Zanghi Nino, “On the Classical Limit of Quantum Mechanics”, Foundations of Physics, 39/20 (2009), p. 20-32.
- Aydınlı, Yaşar, Fârâbî’de Tanri-İnsan İlişkisi, İz Yayınları, İstanbul 2014.
- Behe, J. Michael vd., Tasarim, çev. Orhan Düz, Gelenek Yayınları, İstanbul 2004.
- Bergson, Henri, Metafizik Dersleri, çev. Garen Beşiktaşlıyan, Pinhan Yayınları, İstanbul 2014.
- Bolay, Süleyman Hayri, Felsefe Doktrinleri ve Terimleri Sözlüğü, Nobel Yayınları, Ankara 2009.
- Cevizci, Ahmet, Felsefe Sözlüğü, Say Yayınları, İstanbul 2015.
- Çitil, Ahmet Ayhan, Matematik ve Metafizik, Alfa Yayınları, İstanbul 2012.
- Descartes, Felsefenin İlkeleri, çev. Mesut Akın, Say Yayınları, İstanbul 1995.
- Griffiths, David J., Introduction to Quantum Mechanics, Prentice Hall, USA 1995.
- Gündoğar, Hamdi, Erken Dönem İslam Düşüncesinde İlahî Bilgi, Çıra Yayınları, İstanbul 2017.
- Huggett, Nick, Everywhere and Everywhen: Adventures in Physics and Philosophy, Ox- ford University Press, Oxford 2010.
- Infeld, Leopold, Albert Einstein Bilimsel Kişiliği ve Dünyamiza Etkisi, çev. Cemal Yıldı- rım, Bilgi Yayınevi, Ankara 1999
- Inwagen, Peter Van-Zimmerman Dean W., Metaphysics: The Big Questions, Blackwell Publishers, Massachusetts 2000.
- İbn Sînâ, Kitâbu’ş-Şifâ Fizik-Metafizik, çev. Muhittin Macit-Ferruh Özpilavcı, Litera Ya- yınları, İstanbul 2005.
- Kocabaş, Şakir, Anlamlilik Üzerine, Küre Yayınları, İstanbul 2014.
- ----------, Şakir, Fizik ve Gerçeklik, Küre Yayınları, İstanbul 2013.
- Panek, Richard, Evrenin Yüzde Dördü, Tübitak Popüler Bilim Kitapları, Ankara 2015.
- Ruelle, David, Rastlanti ve Kaos, çev. Deniz Yurtören, Tübitak Popüler Bilim Kitapları, Ankara 2004.
- Skirbekk, Gunnar-Gilje, Nils, Antik Yunan’dan Modern Döneme Felsefe Tarihi, çev. Em- rah Akbaş-Şule Mutlu, Kesit Yayınları, İstanbul 2011.
- Şulul, Cevher, Kindî Metafiziği, İnsan Yayınları, İstanbul 2003.
- Trusted, Jennifer, Fizik ve Metafizik, çev. Seval Yılmaz, İnsan Yayınları, İstanbul 2016.
- Taslaman, Caner, Tanri Parçaciği Felsefî ve Teolojik Değerlendirmeler, İstanbul Yayınevi, İstanbul 2015.
- http://www.kimyasalgelismeler.com/sektorler/muhendislik-tasarim-ve-dizayn/atom-saati- nedir-nasil-calisir.html (30.04.2017)
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Research Article |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Nisan 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Sayı: 1 |