Bartın Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi

Öz

Hadislerin rivayet edilmesinde ve anlaşılmasında sahâbe büyük önem arz etmektedir. Prof. Dr. Bekir Kuzudişli tarafından kaleme alınan Hadis Rivayetinde Bağlam Sebebü Îrâdil’l-Hadis isimli eser, sahâbenin ilk asır rivâyet usul ve yöntemini belirlemek için ele alınmış bir yöntembilim araştırması olarak durmaktadır. Çalışmada, ilk asırda hadis rivâyetin mahiyetinin tam olarak anlaşılmasında, haberin nakledilmesine sebep olan olay, olgu yahut durumun keyfiyeti araştırılmış, bu amaçla hicri I. asırda sahâbe ve tâbiînin hadis rivayet şekilleri ve rivâyet ihtiyacı hissettikleri durumlar analiz edilmiştir. Yapılan bu tetkik sonucunda ise sahâbe ve tâbiînin hadis rivayet etme tavırları farklı başlıklarla gruplandırılmıştır. Eserde birinci asrın içinde rivayet literatüründe var olan fakat sonrasında hadis rivayetinin sistemli bir şekilde özel mekânlarda yapılması ile rivayet ilminden yer bulamamış aile isnadları, hanım râviler ve o zamana ait çokça rivayet usûlü ayrıntısı ortaya çıkarılmıştır. Eserde sistemli hadis rivayeti yöntemine geçilmeden önceki dönem araştırıldığından, hadis rivayetine etki eden çokça unsur da okuyucuya sunulmaktadır. Rivayetlerin ilk râvisinden rivâyet alanına çıkışı ve bu sürece etki eden pek çok ayrıntı rivayet ilminde çoğu mübhem konunun aydınlanmasını sağlayacak niteliktedir.