Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi

Öz

Din Öğretiminde Kültürel Aidiyet ve Sorumluluk
Bilinci Kazanma Amacına Erişim Düzeyi Ölçeği: Geçerlik Güvenilirlik Çalışması

Attainment Level Scale for Goal to Get the Cultural
Belonging and Responsibility Awareness in the Religious Teaching: A Study of Validity and Reliability

Yasin
YİĞİT

Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmeni, Milli
Eğitim Bakanlığı, Zara İsmet Yılmaz İmam Hatip Ortaokulu

Religious Culture and Ethics
Teacher, Ministry of National Education, Zara Ismet Yılmaz Imam Hatip Secondary
School Sivas, Turkey

yasnyigit@gmail.com

ORCİD: 0000-0002-3254-5350

Hüseyin Kasım KOCA

Doktora Öğrencisi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,
Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı, Din Eğitimi Bilim Dalı

PhD Student, Cumhuriyet
University, Institute of Social Sciences, Department of Philosophy and
Religious Sciences, Department of Religious Education Sivas, Turkey

huseyinkkoca@hotmail.com

ORCİD: 0000-0002-6732-7871

Öz

Kültür, bir toplumu diğerlerinden ayıran bir yaşam
tarzıdır. Bu nedenle her toplum gelecek kuşaklara kendi kültürünü tanıtmak ve
benimsetmek ister. Yaşadığı topluma uyum sağlayan, toplumun kültürünü tanıyan,
benimseyen, koruyan ve geliştirmeye çalışan bireylerin yetiştirilmesi toplumsal
bir ihtiyaçtır. Bu ihtiyacın eğitim kurumları tarafından görmezden gelinmesi
düşünülemez. Bundan ötürü Milli Eğitim Bakanlığı eğitim yolu ile öğrencilere
toplumun kültürünün aktarılmasını amaçlamaktadır. Türkiye, çoğunluğu Müslüman
olan bir toplum olduğu için imam hatip okullarında yapılan din öğretiminde İslâm
kültürünü kazanma amacı benimsenmektedir. Diğer okul türlerinde ise daha çok İslâm
kültürünü tanıtma amacı bulunmaktadır. Bu nedenle çalışmada din öğretiminde
kültürel aidiyet ve sorumluluk bilinci kazanma amacına erişim düzeyini ölçen
geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmek amaçlanmıştır. Çalışmada Sivas
ilinde öğrenim gören öğrencilerden veri toplanmıştır. Açımlayıcı faktör analizi
ve güvenilirlik analizi için 366, doğrulayıcı faktör analizi için 457 öğrenciye
ulaşılmıştır.  Daha sonra örneklemden
toplanan veriler kullanılarak açımlayıcı faktör analizi yapılmıştır. Analiz
sonucunda 26 madde ve 4 faktörden oluşan bir yapı ortaya çıkmıştır. Ölçeğin
toplamda açıkladığı varyans %48.208’dir. Ölçeğin Crombach Alfa iç tutarlık
katsayısı ise 0.90’dır. Çalışma sonucunda ortaya çıkan modelin uyum indeksleri
x2/sd=2.248, RMSEA=.052, RMR=.042, SRMR=.041, GFI=.901, AGFI=.880, CFI=.941,
TLI=.934, IFI=.941 şeklindedir. Bu sonuçlar modelin iyi bir uyuma sahip olduğunu
ortaya koymaktadır.

Anahtar
Kelimeler: Din
Eğitimi, Ölçek Geliştirmek, Kültür, Kültürel Aidiyet, Kültürel Sorumluluk

Abstract

Culture is a
lifestyle that separates a society from others. Therefore, every society wants to introduce and adopt
its culture to future generations. It is a social need to educate individuals who adapt to the society in
which they live, recognize, adopt, protect and develop the culture of the
society.
It is unthinkable that this need is ignored by
educational institutions. Therefore, the Ministry of National Education aims to transfer the
culture of the society to the students through education. Turkey, the aim of winning the Muslim culture is adopted
in religious education that made in imam hatip schools because it is a predominantly
Muslim society.
In other types of schools, it has the aim of to
introduce Islamic culture. Therefore, it is aimed to develop a valid and reliable measurement tool
that measures the level of access to the aim of gaining cultural belonging and
responsibility awareness in religious education in study. In study, data were collected from students studying
in Sivas. It was reached to 203 students for exploratory factor
analysis and reliability analysis, 256 students for confirmatory factor
analysis.
Then, exploratory factor analysis was performed using
the data collected from the sample. In a result of the analysis, a structure consisting of 26 items and 4
factors has emerged. The total
variance explained by the scale is %48.208. Cronbach's alpha internal consistency coefficient of
the scale is 0.90. In the result
of study, the fit indices of model obtained are x2/sd=2.248, RMSEA=.052,
RMR=.042, SRMR=.041, GFI=.901, AGFI=.880, CFI=.941, TLI=.934, IFI=.941. These results show that the model has a good fit.

Keywords: Religious
Education, Scale Development, Culture, Cultural Belonging, Cultural
Responsibility