Abstract
The aim of spiritual counseling and guidance is to make sense of these problems of people who have problems by making use of religious and spiritual references, to make life sustainable by taking control and increasing its quality. In other words, it means plugging a person into a powerful source, that is, putting the soul of a person on Allah, the greatest source of power, to activate the existing potential in a person and to help him cope with all kinds of problems. The aim of spiritual counseling is for the client to know and understand himself first, to gain a realistic self, to accept himself unconditionally and to reveal his latent powers, and as a result, to be in harmony with himself and his environment and be happy. This study was handled to determine the opinions of psychological counselors working in schools affiliated to the Ministry of National Education about spiritual counseling and guidance services. This study was handled to determine the opinions of psychological counselors working in schools affiliated to the Ministry of National Education about spiritual counseling and guidance services. Inthis context, the conceptual framework of the study was created by conducting a wideliteraturereview. Inordertobetterunderstand the subject of the study basicconceptsareincluded, spiritual counseling and guidance services and psychological counseling and guidance services areemphasized. The study was carriedoutwith a working groupconsisting of 19 psychological counselors working in schools affiliated to the Ministry of National Education. A form consisting of semi-structuredquestions was appliedto the participants. The dataobtained at the end of the applicationwereanalyzedbydescriptiveanalysismethod. At the end of the study, based on the answersgivenby the participants, it is concludedthat spiritual counseling and guidance services are a need, it contributesto the psychological counseling process and psychological well-being, has an important role in the individual'sdiscovery of life purpose, and religiouspracticesareeffective in combating psychological problems. It is alsostatedthat spiritual counseling and guidance services would be veryeffective in casessuch as loss and mourning. However, it is seenthat the applicability of spiritual counseling and guidance services in schools is viewednegatively. Muş Alparslan University Rectorate, Scientific Publication Ethics Committee Decision was taken with the decision dated 22.09.2022, numbered 64188 of the Presidency of the Publication Ethics Committee
References
- Akboy, Rengin. İkiz, Ebru. Psikolojik Danışma ve Rehberlikte Çağdaş Bir Anlayış-Yaşam Boyunca Yaşamla İç İçe, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2007.
- Ali Engin Uygur, “Tarihteki İlk Psikoterapi Metodu: Pastoral Danışmanlık”, 2017. https://www.bilimoloji.com/tarihteki-ilk-psikoterapi-metodu-pastoral-danismanlik/(Erişim Tarihi: 29 Kasım 2021).
- Altaş, Nurullah. “Hastanelerde Dini Danışmanlık Hizmetleri (Türkiye Uygulaması Üzerine Deneysel Bir Araştırma)”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi,39/1 (1999) ss.599-659.
- Bakırcıoğlu, Rasim. İlköğretim Ortaöğretim ve Yükseköğretimde Rehberlik ve Psikolojik Danışma, Ankara: Anı Yayınları, 2000.
- Bakırcıoğlu, Rasim. Rehberlik ve Psikolojik Danışma. Ankara: Bakırcıoğlu Yayınları, 1985.
- Bakırcıoğlu, Rasim. Ruh Sağlığı ve Rehberlik, Ankara: Çark Matbaası, 1976.
- Bakırtaş, Tuğba. “Anormal Psikoloji”, Düzce Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 5/1 (2021) ss.102-105.
- Baş, Selma. “Manevi Danışmanlıkta Duanın Bir Destekleme Metodu Olarak Kullanımı”,Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 52/52 (2017) ss.1161-198.
- Baygeldi, Merve Reyhan. “Türkiye’de Modern Sorunlara Dini Bir Çözüm Olarak Manevi Danışmanlık Uygulaması, Mevcut Durum ve Öneriler”, SETA Analiz, Sy.234. (2018)
- Bilgin, Mehmet.“Psikolojik Danışma ve Rehberlik Eğitiminde Çağdaşlaşma”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 6/6 (2000) ss.21-36.
- Cebeci, Suat.Dini Danışma ve Rehberlik, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2012.
- Ceylan, Yılmaz. Özaydın, Muharrem. “Manevi/Dini Danışmanlıkta Değer Algısı” Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2/16 (2020) ss.282-301.
- Çil, İbrahim. Mehmet Akif Tokat, vd., “Temel Eğitim Kurumlarında E-Rehberlik ve Danışmanlık Karar Destek Sistemi”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,29/2 (2014) ss.34-56.
- Demirtaş, Bayram. “Diyanet İşleri Başkanlığı’nın Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetleri”, Diyanet Aylık Dergi, 338 (2019).
- Doğan, Süleyman. “Türkiye’de Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kimliği: Gelişmeler ve Sorunlar” II. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara. 1993.
- Düzgüner, Sevde, “Nereden Çıktı Bu Maneviyat: Manevi Bakımın Temellerine İlişkin Kültürlerarası Bir Analiz”, Manevi Danışmanlık ve Rehberlik C.II, Ali Ayten, Mustafa Koç, Nuri Tınaz, (ed.), İstanbul: Değerler Eğitim Merkezi Yayınları, 2016.
- Kahvecioğlu Karaca, Feyza. Din Hizmetlerinde Dini Danışmanlık ve Rehberlik, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2010.
- Karasu, T. ve Demirkol A.A. (2018) “Üstün Yetenekli Öğrencilere Yönelik Manevi Danışmanlık Hizmetleri Üzerine Bir İnceleme” Din ve Bilim Muş Alparslan Üniveristesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi, 1(2), (112-127.
- Karaırmak, Özlem. “Tinsel Anlayışın Psikolojik Danışmadaki Rolü”, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3/22 (2004) ss.45-55.
- Karataş, Zeki. “Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri”, Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1/1 (2015) ss.62-80.
- Kepçeoğlu, Muharrem.Psikolojik Danışma ve Rehberlik, Ankara:Alkim Yayınevi, 2001.
- Kılavuz, M.A. ve Kılavuz, E., (2018). “Yaşlanma Döneminde Kayıplarla Başa Çıkmada Manevi Danışmanlık Hizmetlerinin Önemi”, Manevi Danışmanlık ve Rehberlik C.II, Ali Ayten, Mustafa Koç, Nuri Tınaz, (ed.), İstanbul: Değerler Eğitim Merkezi Yayınları.
- Kılınçer, Hatice. “Manevi Danışmanlık ve Rehberlik (MDR) Üzerine: Psikoloji, İlahiyat ve Tıp Alanlarında Maneviyat ve MDR Algısı”, Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Teori ve Uygulama Alanları,Ed. Ali Ayten, İstanbul: Dem Yayınları, 2017.
- Koç, Mustafa. “Manevî-[Psikolojik] Danışmanlık ile İlgili Batı’da Yapılan Bilimsel Çalışmaların Tarihi ve Literatürü (1902-2010) Üzerine Bir Araştırma- I”, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 12/2 (2012) ss.201-237.
- Kula, Naci. Manevi Danışmanlıkta Kullanılan Bazı Dini Kavramların Anlam Alanı ve Fonksiyonelliği, İstanbul: Dem Yayınları, 2016.
- Özaydın, S., Şahin, S. ve Siyez, M.D. (2019). Liselerde Görev Yapan Öğretmen ve İdarecilerin, Psikolojik Danışmanların Nöbet Tutmasının Okul Psikolojik Danışma ve Rehberlik Hizmetleri Üzerindeki Etkisine İlişkin Görüşleri, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi (9)55, 1179-1211.
- Satan, A., Çıplak, K., Kaplaner, O. ve Erol, F., (2018). “Ebeveyn Kaybı Yaşamış Ergenlerde Bibliyoterapi Yönelimli Manevi Danışmanlık Uygulaması”, Manevi Danışmanlık ve Rehberlik C.II, Ali Ayten, Mustafa Koç, Nuri Tınaz. (ed), İstanbul: Değerler Eğitim Merkezi Yayınları.
- Söylev, Ö.F. (2014). Türkiye’de Dini Danışma ve Rehberlik: Alanları, İmkanları ve Yöntemleri: Diyanet İşleri Başkanlığı Örneği, (Doktora Tezi). Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Şimşek, F.Z. (2019). Manevi Danışmanlık İlkeleri Bağlamında Mevlâna ve Yunus Emre Düşüncesinin Değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Tan, H. (1989). Psikolojik Yardım İlişkileri, İstanbul: Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı Yayınları.
- Tekin, C. ve Şanver, M. (2019). Cezaevi Hizmetlerinde Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Mahmut Z. Nuri T. Ali A. Halil E. (ed), İstanbul: Dem Yayınları.
- Tunç, B. ve Totan, T. (2020). Okul Psikolojik Danışmanlığında Manevi İyi Oluşun Kullanımı: Tarihsel Gelişim, Kuramsal Temeller ve Öneriler, Ege Bilimsel Araştırmalar Dergisi, (3)1, 1-20.
- Uğurlu, H.S. ve Ege, R. (2018). Bir İsimlendirme Problemi: Dini Danışmanlık, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(2), 1057-1077.
- Uygur, A.E. (2017). “Tarihteki İlk Psikoterapi Metodu: Pastoral Danışmanlık”, https://www.bilimoloji.com/tarihteki-ilk-psikoterapi-metodu-pastoral-danismanlik/(Erişim Tarihi: 29 Kasım 2021).
- Ültanır, E. (2005). Türkiye’de Psikolojik Danışma ve Rehberlik (PDR) Mesleği ve Psikolojik Danışman Eğitimi, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 102-111.
- Yeşilyaprak, B. (2009). Türkiye’de Psikolojik Danışma ve Rehberlik Alanının Geleceği: Yeni Açılımlar ve Öngörüler, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(1), 193-213.
- Yeşilyaprak, B (2016). 21. Yüzyılda Eğitimde Rehberlik Hizmetleri, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 22. Basım.
- Yıldız, K. (1993). Türk Eğitim Sisteminde Rehberlik ve Psikolojik Danışma, Eğitim Dergisi, (6), 3-8.
- Yılmaz, N. (2012). Aile İrşad ve Rehberlik Bürolarında Yapılan Dini Danışmanlık-Çorum Örneği, (Yüksek Lisans Tezi). Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Abstract
Manevi danışmanlık ve rehberliğin amacı, dini ve manevi referanslardan faydalanarak problem yaşayan insanların bu problemlerini anlamlandırmak, hayatı kontrol altına alarak ve onun kalitesini artırarak sürdürülebilir hale getirmektir. İnsanın ruhunu en büyük güç kaynağı olan Allah’a dayayarak insandaki var olan potansiyeli harekete geçirmek ve her türlü sorunla başa çıkmasına yardımcı olmaktır. Manevi danışmanlığın amacı, danışanın öncelikle kendini tanıyıp anlaması, gerçekçi bir benlik kazanması, kendini koşulsuz bir şekilde kabul edip gizil güçlerini açığa çıkarması ve bunun sonucunda kendisiyle ve çevresiyle uyumlu hale gelmesi ve mutlu olmasıdır. Bu çalışma, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda görev yapan psikolojik danışmanların manevi danışmanlık ve rehberlik hizmetlerine yönelik görüşlerini tespit etmek üzere ele alınmıştır. Bu kapsamda geniş bir literatür taraması yapılarak çalışmanın kavramsal çerçevesi oluşturulmuştur. Çalışma konusunun daha iyi anlaşılabilmesi için temel kavramlara yer verilmiş, manevi danışmanlık ve rehberlik hizmetleri ile psikolojik danışma ve rehberlik hizmetleri üzerinde durulmuştur. Çalışma, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda görev yapan 19 psikolojik danışmandan oluşan çalışma grubu ile yürütülmüştür. Katılımcılara yarı yapılandırılmış sorulardan oluşan bir form uygulanmıştır. Uygulama sonunda elde edilen veriler betimsel analiz yöntemiyle çözümlenmiştir. Çalışmanın sonunda katılımcıların verdiği cevaplardan hareketle manevi danışmanlık ve rehberlik hizmetlerinin bir ihtiyaç olduğu, psikolojik danışma sürecine ve psikolojik iyi oluşa katkı sağladığı, bireyin yaşam amacı keşfetmesinde önemli rolü olduğu ve dini pratiklerin psikolojik sorunlarla mücadelede etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca manevi danışmanlık ve rehberlik hizmetlerinin ölüm ve yas gibi durumlarda oldukça etkili olduğu belirtilmektedir. Ancak manevi danışmanlık ve rehberlik hizmetlerinin okullarda uygulanabilirliği için gerekli şartların henüz yeterli olmadığı tespit edilmiştir. Çalışmanın etik izni Muş Alparslan Üniversitesi, Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulunun 22.09.2022 tarih ve 62188 nolu kararı ile alınmıştır.
References
- Akboy, Rengin. İkiz, Ebru. Psikolojik Danışma ve Rehberlikte Çağdaş Bir Anlayış-Yaşam Boyunca Yaşamla İç İçe, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2007.
- Ali Engin Uygur, “Tarihteki İlk Psikoterapi Metodu: Pastoral Danışmanlık”, 2017. https://www.bilimoloji.com/tarihteki-ilk-psikoterapi-metodu-pastoral-danismanlik/(Erişim Tarihi: 29 Kasım 2021).
- Altaş, Nurullah. “Hastanelerde Dini Danışmanlık Hizmetleri (Türkiye Uygulaması Üzerine Deneysel Bir Araştırma)”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi,39/1 (1999) ss.599-659.
- Bakırcıoğlu, Rasim. İlköğretim Ortaöğretim ve Yükseköğretimde Rehberlik ve Psikolojik Danışma, Ankara: Anı Yayınları, 2000.
- Bakırcıoğlu, Rasim. Rehberlik ve Psikolojik Danışma. Ankara: Bakırcıoğlu Yayınları, 1985.
- Bakırcıoğlu, Rasim. Ruh Sağlığı ve Rehberlik, Ankara: Çark Matbaası, 1976.
- Bakırtaş, Tuğba. “Anormal Psikoloji”, Düzce Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 5/1 (2021) ss.102-105.
- Baş, Selma. “Manevi Danışmanlıkta Duanın Bir Destekleme Metodu Olarak Kullanımı”,Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 52/52 (2017) ss.1161-198.
- Baygeldi, Merve Reyhan. “Türkiye’de Modern Sorunlara Dini Bir Çözüm Olarak Manevi Danışmanlık Uygulaması, Mevcut Durum ve Öneriler”, SETA Analiz, Sy.234. (2018)
- Bilgin, Mehmet.“Psikolojik Danışma ve Rehberlik Eğitiminde Çağdaşlaşma”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 6/6 (2000) ss.21-36.
- Cebeci, Suat.Dini Danışma ve Rehberlik, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2012.
- Ceylan, Yılmaz. Özaydın, Muharrem. “Manevi/Dini Danışmanlıkta Değer Algısı” Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2/16 (2020) ss.282-301.
- Çil, İbrahim. Mehmet Akif Tokat, vd., “Temel Eğitim Kurumlarında E-Rehberlik ve Danışmanlık Karar Destek Sistemi”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,29/2 (2014) ss.34-56.
- Demirtaş, Bayram. “Diyanet İşleri Başkanlığı’nın Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetleri”, Diyanet Aylık Dergi, 338 (2019).
- Doğan, Süleyman. “Türkiye’de Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kimliği: Gelişmeler ve Sorunlar” II. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara. 1993.
- Düzgüner, Sevde, “Nereden Çıktı Bu Maneviyat: Manevi Bakımın Temellerine İlişkin Kültürlerarası Bir Analiz”, Manevi Danışmanlık ve Rehberlik C.II, Ali Ayten, Mustafa Koç, Nuri Tınaz, (ed.), İstanbul: Değerler Eğitim Merkezi Yayınları, 2016.
- Kahvecioğlu Karaca, Feyza. Din Hizmetlerinde Dini Danışmanlık ve Rehberlik, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2010.
- Karasu, T. ve Demirkol A.A. (2018) “Üstün Yetenekli Öğrencilere Yönelik Manevi Danışmanlık Hizmetleri Üzerine Bir İnceleme” Din ve Bilim Muş Alparslan Üniveristesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi, 1(2), (112-127.
- Karaırmak, Özlem. “Tinsel Anlayışın Psikolojik Danışmadaki Rolü”, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3/22 (2004) ss.45-55.
- Karataş, Zeki. “Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri”, Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1/1 (2015) ss.62-80.
- Kepçeoğlu, Muharrem.Psikolojik Danışma ve Rehberlik, Ankara:Alkim Yayınevi, 2001.
- Kılavuz, M.A. ve Kılavuz, E., (2018). “Yaşlanma Döneminde Kayıplarla Başa Çıkmada Manevi Danışmanlık Hizmetlerinin Önemi”, Manevi Danışmanlık ve Rehberlik C.II, Ali Ayten, Mustafa Koç, Nuri Tınaz, (ed.), İstanbul: Değerler Eğitim Merkezi Yayınları.
- Kılınçer, Hatice. “Manevi Danışmanlık ve Rehberlik (MDR) Üzerine: Psikoloji, İlahiyat ve Tıp Alanlarında Maneviyat ve MDR Algısı”, Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Teori ve Uygulama Alanları,Ed. Ali Ayten, İstanbul: Dem Yayınları, 2017.
- Koç, Mustafa. “Manevî-[Psikolojik] Danışmanlık ile İlgili Batı’da Yapılan Bilimsel Çalışmaların Tarihi ve Literatürü (1902-2010) Üzerine Bir Araştırma- I”, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 12/2 (2012) ss.201-237.
- Kula, Naci. Manevi Danışmanlıkta Kullanılan Bazı Dini Kavramların Anlam Alanı ve Fonksiyonelliği, İstanbul: Dem Yayınları, 2016.
- Özaydın, S., Şahin, S. ve Siyez, M.D. (2019). Liselerde Görev Yapan Öğretmen ve İdarecilerin, Psikolojik Danışmanların Nöbet Tutmasının Okul Psikolojik Danışma ve Rehberlik Hizmetleri Üzerindeki Etkisine İlişkin Görüşleri, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi (9)55, 1179-1211.
- Satan, A., Çıplak, K., Kaplaner, O. ve Erol, F., (2018). “Ebeveyn Kaybı Yaşamış Ergenlerde Bibliyoterapi Yönelimli Manevi Danışmanlık Uygulaması”, Manevi Danışmanlık ve Rehberlik C.II, Ali Ayten, Mustafa Koç, Nuri Tınaz. (ed), İstanbul: Değerler Eğitim Merkezi Yayınları.
- Söylev, Ö.F. (2014). Türkiye’de Dini Danışma ve Rehberlik: Alanları, İmkanları ve Yöntemleri: Diyanet İşleri Başkanlığı Örneği, (Doktora Tezi). Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Şimşek, F.Z. (2019). Manevi Danışmanlık İlkeleri Bağlamında Mevlâna ve Yunus Emre Düşüncesinin Değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Tan, H. (1989). Psikolojik Yardım İlişkileri, İstanbul: Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı Yayınları.
- Tekin, C. ve Şanver, M. (2019). Cezaevi Hizmetlerinde Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Mahmut Z. Nuri T. Ali A. Halil E. (ed), İstanbul: Dem Yayınları.
- Tunç, B. ve Totan, T. (2020). Okul Psikolojik Danışmanlığında Manevi İyi Oluşun Kullanımı: Tarihsel Gelişim, Kuramsal Temeller ve Öneriler, Ege Bilimsel Araştırmalar Dergisi, (3)1, 1-20.
- Uğurlu, H.S. ve Ege, R. (2018). Bir İsimlendirme Problemi: Dini Danışmanlık, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(2), 1057-1077.
- Uygur, A.E. (2017). “Tarihteki İlk Psikoterapi Metodu: Pastoral Danışmanlık”, https://www.bilimoloji.com/tarihteki-ilk-psikoterapi-metodu-pastoral-danismanlik/(Erişim Tarihi: 29 Kasım 2021).
- Ültanır, E. (2005). Türkiye’de Psikolojik Danışma ve Rehberlik (PDR) Mesleği ve Psikolojik Danışman Eğitimi, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 102-111.
- Yeşilyaprak, B. (2009). Türkiye’de Psikolojik Danışma ve Rehberlik Alanının Geleceği: Yeni Açılımlar ve Öngörüler, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(1), 193-213.
- Yeşilyaprak, B (2016). 21. Yüzyılda Eğitimde Rehberlik Hizmetleri, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 22. Basım.
- Yıldız, K. (1993). Türk Eğitim Sisteminde Rehberlik ve Psikolojik Danışma, Eğitim Dergisi, (6), 3-8.
- Yılmaz, N. (2012). Aile İrşad ve Rehberlik Bürolarında Yapılan Dini Danışmanlık-Çorum Örneği, (Yüksek Lisans Tezi). Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Religious Studies, Islamic Sects |
| Journal Section | Articles |
| Authors | |
| Early Pub Date | September 27, 2023 |
| Publication Date | September 30, 2023 |
| Published in Issue | Year 2023 Volume: 12 Issue: 3 |
