Research Article
BibTex RIS Cite

RAMAZAN AYININ İSMİNİN DE KÖK HARFLERİNİ OLUŞTURAN R-M-D (ر، م، ض) KÖKÜ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Year 2022, Volume: XXV Issue: 2, 428 - 444, 04.01.2023

Abstract

Bu makalede Ramazan ayının isminin de asıl harflerini oluşturan r–m-d (ر، م، ض) köklü kelimelerin anlamları ele alınmıştır. Hem Kur’an’da hem de hadislerdeki anlamının daha iyi anlaşılması için Ramazan ayının adının da kök harflerini oluşturan kelimelerin anlam tahlillerinin iyi yapılması önem arz etmektedir. Bu doğrultuda konunun daha iyi anlaşılması bakımından öncelikle söz konu kelimenin sözlük anlamı ve morfolojik yapısı incelenmiştir. Söz konusu kökten türeyen kelimelerin kazandığı yeni anlamlar göz önüne serilmiştir. Bunun yanı sıra kelimenin Arap şiiri ve kelamında, Kur’ân-ı Kerîm’de ve hadis-i şeriflerde kullanım durumları ortaya konmuştur. Kur’an ve hadislerde geçen r–m-d köklü kelimelerin odağını şüphesiz ki Ramazan ayının adı teşkil etmektedir. Bu sebeple çalışmada Ramazan kelimesinin kullanım durumuna geniş bir şekilde yer verilmiştir. r–m-d kelimenin anlamları dikkate alınarak bu ay için Ramazan kelimesinin kullanım nedenleri üzerine değerlendirmelerde bulunulmuştur. Bütün bunlar yapılırken, ilk dönem sözlükler ile günümüzde yazılan belli başlı sözlükler, hadis mecmuaları ve islam hukuku kaynakları gibi geniş bir literatür taranmıştır.

References

  • el-Ba‘lî, Ebû ‘Abdillâh Şemsuddîn Muhammed, el-Mutli‘ ‘alâ ebvâbi'l-mukni', Thk. Şu‘ayb Arnaût-Yâsîn Mahmûd el-Hatîb, yy: Mektebu’s-sevâdi, 2003/1423.
  • el-Bustî, İbrâhîm b. Hattâb, Ğarîbu’l-hadîs, Thk.: ‘Abdulkerîm İbrâhîm el-Garbâvî, yy: Dâru’l-fikr, 1982.
  • el-Cevherî, Ebû Mansûr İsmâ‘îl b. Hammâd, es-Sihâh Tâcu’l-luga ve Sihâhu’l-Arabiyye, Thk. Ahmed ‘Abdulgafûr ‘Attâr, 4, baskı, Beyrut: Dâru’l-ilm li’l-melâyîn, 1987.
  • el-Cezerî, Mecduddîn İbnu’l-Esîr, en-Nihâye fî ğarîbi’l-hadîs ve’l-eser, Thk.: Tâhir Ahmed ez-Zâvî-Mahmûd Muhammed et-Tanâhî, Beyrut: el-Mektebetu’l-‘ilmiyye, 1979/1399.
  • Dindi, Emrah, Cahiliye Araplarında Ramazan Ayı, İtikâf ve Oruç, Yakın Doğu Üniversitesi İslam Tetkikleri Merkezi Dergisi = Journal of the Near East University Islamic Research Center, 2017, cilt: III, sayı: 2, s. 27-55.
  • Ebû ‘Ubeyde Kâsım b. Sellâm el-Herevî, Garîbu’l-hadîs, Thk. Huseyn Muhammed Muhammed Şeref, Kahire: 1993.
  • el-Ezherî, Ebû Mansûr Muhammed b. Ahmed b. Ezher el-Herevî, Tehzîbu'l-luga, Thk. Muhammed Mur‘ib, Beyrut: Dâru îhyâi’t-turâsi’l-‘Arabî, 2002.
  • el-Fîrûzâbâdî, Mecduddîn Muhammed b. Ya‘kûb, el-Kâmûsu’l-muhît, Beyrut: Dâru’l-marife, 2009.
  • İbn Dureyd, Ebû Bekr Muhammed b. el-Hasen el-Ezdî el-Basri, Cemheretu'l-luga, Thk. Remzi Munîr Ba’lbekkî, yy: Dâru’l-‘ilm li’l-melâyîn, 1987.
Year 2022, Volume: XXV Issue: 2, 428 - 444, 04.01.2023

Abstract

References

  • el-Ba‘lî, Ebû ‘Abdillâh Şemsuddîn Muhammed, el-Mutli‘ ‘alâ ebvâbi'l-mukni', Thk. Şu‘ayb Arnaût-Yâsîn Mahmûd el-Hatîb, yy: Mektebu’s-sevâdi, 2003/1423.
  • el-Bustî, İbrâhîm b. Hattâb, Ğarîbu’l-hadîs, Thk.: ‘Abdulkerîm İbrâhîm el-Garbâvî, yy: Dâru’l-fikr, 1982.
  • el-Cevherî, Ebû Mansûr İsmâ‘îl b. Hammâd, es-Sihâh Tâcu’l-luga ve Sihâhu’l-Arabiyye, Thk. Ahmed ‘Abdulgafûr ‘Attâr, 4, baskı, Beyrut: Dâru’l-ilm li’l-melâyîn, 1987.
  • el-Cezerî, Mecduddîn İbnu’l-Esîr, en-Nihâye fî ğarîbi’l-hadîs ve’l-eser, Thk.: Tâhir Ahmed ez-Zâvî-Mahmûd Muhammed et-Tanâhî, Beyrut: el-Mektebetu’l-‘ilmiyye, 1979/1399.
  • Dindi, Emrah, Cahiliye Araplarında Ramazan Ayı, İtikâf ve Oruç, Yakın Doğu Üniversitesi İslam Tetkikleri Merkezi Dergisi = Journal of the Near East University Islamic Research Center, 2017, cilt: III, sayı: 2, s. 27-55.
  • Ebû ‘Ubeyde Kâsım b. Sellâm el-Herevî, Garîbu’l-hadîs, Thk. Huseyn Muhammed Muhammed Şeref, Kahire: 1993.
  • el-Ezherî, Ebû Mansûr Muhammed b. Ahmed b. Ezher el-Herevî, Tehzîbu'l-luga, Thk. Muhammed Mur‘ib, Beyrut: Dâru îhyâi’t-turâsi’l-‘Arabî, 2002.
  • el-Fîrûzâbâdî, Mecduddîn Muhammed b. Ya‘kûb, el-Kâmûsu’l-muhît, Beyrut: Dâru’l-marife, 2009.
  • İbn Dureyd, Ebû Bekr Muhammed b. el-Hasen el-Ezdî el-Basri, Cemheretu'l-luga, Thk. Remzi Munîr Ba’lbekkî, yy: Dâru’l-‘ilm li’l-melâyîn, 1987.
There are 9 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Religion, Society and Culture Studies
Journal Section Research Articles
Authors

Mustafa Öncü 0000-0002-2661-1147

Early Pub Date December 31, 2022
Publication Date January 4, 2023
Submission Date November 4, 2022
Published in Issue Year 2022 Volume: XXV Issue: 2

Cite

ISNAD Öncü, Mustafa. “RAMAZAN AYININ İSMİNİN DE KÖK HARFLERİNİ OLUŞTURAN R-M-D (ر، م، ض) KÖKÜ ÜZERİNE BİR İNCELEME”. Dicle İlahiyat Dergisi XXV/2 (January 2023), 428-444.

26676                                                                                                          26799

Bu dergide yayınlanan tüm çalışmalar, Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License kapsamında lisanslanmıştır.